Posidonia Seagrass Meadows
Overview
The conservation of the endemic Posidonia oceanica seagrass meadows, the forests of the Mediterranean, has been a key focus of Archipelagos Institute for over 15 years. Archipelagos’ research focuses on the production of detailed maps depicting the exact location of the meadows, the assessment of their biodiversity and impacts caused by human activities, the quantification of the potential for carbon storage by seagrass meadows in the Aegean, and the assessment of the meadows as a potential “sink” for microplastic pollution. At this day and age discussions on the increasing biodiversity loss of our planet have become commonplace. Our work to replant seagrass gardens aims at to develop practical solutions to help reverse this trend. Our work also aims to promote the enforcement of the existing legislation to efficiently protect our forests and seas before it’s too late.
Posidonia seagrass meadows make up one of the oldest living organisms on earth having been dated to exceed 10,000 years. It is worth noting that these and other equivalent marine ecosystems can absorb 35 times more carbon than tropical rainforests. Remarkably, more than half of the oxygen we breathe comes from the sea. Posidonia has the capability to produce up to 20 liters of oxygen per square meter daily. These meadows also provide a safe shelter to biodiversity as they house over 1,000 species of marine animals and 300 species of marine plants.
The continued destruction of Posidonia seagrass meadows in the Greek seas, where no effective conservation measures are being implemented, does not only cause important consequences to fisheries (reduction in fish stock productivity) and in tourism (beach erosion phenomena), but also deprives us of the valuable services that these important ecosystems provide globally to mitigating the effects of climate change.
As the destruction of seagrass meadows continues to increase, primarily due to anthropogenic factors such as uncontrolled anchorage of recreational boats, illegal fishing (outside fishing zones) with towed fishing gear (trawlers, seiners), intensive aquaculture practices and many more, it is pressing now more than ever to implement effective conservation measures. Archipelagos aims to contribute to this effort by bridging important knowledge gaps related to these essential habitats and by promoting the conservation of both current and future generations.
The rate of destruction of Posidonia meadows is alarming. According to official data, at least 34% of the Posidonia meadows in the Mediterranean have already disappeared. This not only places the health and productivity of our seas at risk, but also the survival and economic stability of millions of people around the Mediterranean, who depend on fisheries, tourism and marine resources for their livelihoods.
Archipelagos’ conservation efforts are carried out in close cooperation with local communities, where the exchange of knowledge and gathering of Local Ecological Information from the local fishing communities is an invaluable aspect of this work.
Partners
By combining multidisciplinary research in cooperation with the local communities, Archipelagos aims to protect and halt the ongoing destruction of the forests of our seas.
Research & Conservation
Seagrass meadows are increasingly being destroyed due to anthropogenic activities such as uncontrolled anchoring of recreational boats, illegal fishing using towed fishing gear (trawlers, seiners) and intensive aquaculture practices. These fragile habitats are also at risk due to the effects of climate change.
As an active solution directed towards positive change, the Archipelagos Institute has developed a project dedicated to the regeneration of the degraded meadows. The aim of this project is to restore patchy Posidonia oceanica meadows in the Mediterranean by replanting naturally detached seagrass shoots in areas where coverage has declined.
It is as urgent as ever to start implementing practical solutions to help reverse the loss of the habitats. With this aim in mind seagrass planting has been carried out by Archipelagos since 2018. In collaboration with scientists from the University of Essex, UK, after years of experimental replanting, Archipelagos has developed innovative underwater replanting methodologies using both seagrass fragments, as well as seeds. This is based on low-cost and high-yield practices, through which extensive planting can be implemented using natural and biodegradable materials.
Archipelagos aims to spread this methodology developed to encourage planting of Posidonia meadows in other parts of the Aegean and Mediterranean, thus making a significant contribution to reversing the destruction of these underwater forests.
Seagrass meadows are one of the major coastal ecosystems contributing to ‘Blue Carbon’ storage, alongside mangroves and tidal marshes. According to scientific literature, seagrass meadows and other equivalent coastal habitats capture 35 times more carbon than rainforests. Every square meter of a healthy seagrass meadow produces 20 lt of oxygen daily for the seas and the atmosphere. But what are the specific figures for Posidonia seagrass in the Aegean Sea? Understanding the capacity of seagrass to store carbon is critical to future research as a possible solution to mitigate global climate change.
Archipelagos Institute in collaboration with expert scientists from the Biology Departments of the University of Essex and University of Portsmouth, UK carry out joint research aiming to quantify the capacity by which Posidonia seagrass meadows in the Aegean can sequester (i.e. capture) carbon. It examines how the seagrass meadows of different depths, densities, and other factors play a role in the sequestration of blue carbon. With the usage of specialized loggers, research so far has demonstrated that not all seagrass habitats are equal. If seagrass meadows are to play a role in mitigating CO2 emissions, variability in primary productivity within seagrass meadows needs to be accounted for to produce comprehensive autochthonous carbon sequestration estimates. By assessing the productivity of Posidonia meadows in the Aegean, we can estimate the extent to which these seagrass beds contribute to this valuable ecosystem service. Further, we can estimate the contribution to global warming in case carbon storage loses efficiency.
A key prerequisite for effectively managing and conserving the seagrass meadows is creating accurate maps which are essential for legislation enforcement. Given the poor quality of the official seagrass maps provided by the national authorities, it has become a priority for Archipelagos to generate detailed maps depicting the exact location of these protected habitats in as many marine regions as possible.
In deeper waters, mapping is carried out via Archipelagos’ research vessel, the Aegean Explorer, using the multibeam sonar, a biomass scanner and several ROV systems. The multibeam provides information about the seafloor morphology, while the biomass scanner reveals the presence of benthic habitats and fish stocks. These advanced technologies offer valuable insight into the presence of seagrass habitats, resulting in high-resolution distribution maps.
For shallower waters, Archipelagos has developed a novel methodology collecting data with the use of kayaks that are equipped with sonar. In this way we map the presence of seagrass along predefined transects, while in combination with data collected from drones and satellite, the data collected by kayaks is used to create detailed habitat maps that depict the distribution of Posidonia meadows using Geographic Information Systems.
According to official data over 34% of the seagrass meadows in the Mediterranean have already been destroyed and even this is probably an underestimation of the true extent of the ongoing destruction. Due to their particularly slow growth rate (≅ 6cm / year) in combination with human impacts and the effects of climate change, when a Posidonia meadow is destroyed, it will take centuries to grow again. Therefore the efficient protection of those seagrass meadows that are still surviving is of utmost importance.
Through targeted research projects, Archipelagos works to quantify the extent of the key factors of threat which include: uncontrolled anchorage, destructive fishing practices as well as intensive aquaculture. This research is essential in order to promote the enforcement of the existing national, EU and international legislation that is in place for the protection of seagrass meadows but is currently not being enforced.
In Archipelagos we also work to develop tangible solutions and promote their protection, such as the design and piloting of sustainable mooring systems, as a solution to address the extensive damage caused by the uncontrolled anchorage of recreational boats, which every summer season results in the destruction of hundreds of square meters of seagrass meadows every day.
The Local Ecological Knowledge (LEK) of fishing communities in relation to environmental and ecological processes of their area is an invaluable source of information and data for Archipelagos’ researchers. This exchange of knowledge is made possible based on the relationship of mutual trust and cooperation with the local communities that Archipelagos has been developing for over two decades.
For decades, Local Ecological Knowledge was ignored by the scientific community. Only recently the applicability of LEK data for mapping marine benthic habitats has become increasingly popular among scientists and environmental managers around the world. Unfortunately, there is limited information about which factors affect the quality of LEK as protocols for recording empirical data are yet to receive widespread use.
Archipelagos research uses artisanal fishers’ LEK to map the distribution of Posidonia seagrass meadows in select Greek islands, while also developing research protocols that determine the quality of the LEK data through a comparison with remote sensing-based and other seagrass distribution data collected during the research surveys. This research also aims to provide a better understanding of which factors improve the quality of artisanal fishers’ LEK. Our research has shown that fishers’ LEK habitat maps can present a very high accuracy exceeding 90%, while the level of fishing experience is a direct indicator of the quality of empirical data.
Archipelagos uses LEK to gather data and information for many species, habitats and anthropogenic activities. By joining forces we can help to bridge gaps between local stakeholders and scientists, by building community trust through nurturing an environment of collaboration towards the sustainable use of the ecosystem.
Posidonia seagrass meadows act as ecosystem architects, creating a habitat of fundamental importance which also acts as a shelter, nursery and feeding ground for over 1,300 species. Understanding the status of Posidonia meadows helps the Archipelagos Institute establish conservation strategies, inform the national stakeholders of the environmental status and prevent the degradation of this crucial ecosystem.
Ιn various regions of the eastern Aegean Sea, Archipelagos researchers are undertaking studies on Posidonia meadow health and collect data following the Seagrass Watch protocol, as well as by assessing epiphyte cover and its relation with native and non-native seagrass species. We assess the health status of seagrass meadows by looking at various parameters: meadow patchiness, percentage cover of the seafloor, number of shoots, blade length, epiphyte cover of each leaf. Other environmental parameters such as the fish and invertebrate biodiversity around the meadow, the presence of non-native seagrass species and the levels of the various types of anthropogenic stressors are also important parts of our research.
Environmental DNA (eDNA) is becoming a popular tool for assessing total biodiversity as well as monitoring certain species in aquatic ecosystems. It uses traces of DNA left behind by species such as skin cells, mucus or other excretions to confirm their presence in certain locations, thus saving surveying effort and preventing misidentifications of similar-looking species. As hundreds of species may live sheltered within P. oceanica canopies, frequently visual census transects are not adequate to monitor their presence, therefore, eDNA could be the future of monitoring such cryptic or hidden species.
Archipelagos Institute, in collaboration with the University of the West of England (UWE), has been working on developing this tool, initially focusing on macroinvertebrate species. However, with eDNA being such a new method, there is still very little known about how environmental factors influence the dispersal of eDNA, therefore, a large section of the work carried out by Archipelagos and UWE has been working on improving our understanding of this interaction, using as a case study species that live fixed to the seafloor.
The accumulation and biomagnification of plastic debris and microplastic pollutants is a dire global problem affecting nearly every marine ecosystem. The characteristic of seagrass meadows to attenuate the flow of water and waves, causes sedimentation of floating particles at higher rates compared to unvegetated areas as well as an increase in microplastic deposition within these canopies. Because of this, seagrass meadows have recently been recognized to have the potential to act as an important sink for microplastic pollution.
Archipelagos Institute, Plymouth Marine Laboratory and the University of East Anglia are working together to investigate this theory by collecting seagrass blades and sediments from within the Posidonia seagrass meadows and extracting the microplastics to assess if there is an increase when compared to bare sand and other nearby marine habitats. Should our theory prove that more microplastics are found within the seagrass beds, it will highlight an important and, until now, overlooked microplastic sink, which could be causing serious impacts on the species which live within seagrass meadows.
Latest News
Scientific Publications
Is sparse local ecological knowledge accurate enough for policy? A seagrass mapping case study from five Greek islands in the Eastern Aegean Sea
Alexopoulos, K., Grandjean, T.J., Miliou, A., Tsimpidis, T., McQuatters-Gollop, A. (2025) Is sparse local ecological knowledge accurate enough for policy? A seagrass mapping case study from five Greek islands in the Eastern Aegean Sea. Ocean and Coastal Management. https://doi.org/10.1016/j.ocecoaman.2025.107627
Confirmation of a Mass Mortality Event within a Pinna nobilis population between 2018 and 2019 in the eastern Aegean Sea, Greece
Tatton, B., LaFrance, E., Smith, D., Ward, E., Miliou, A. Confirmation of a Mass Mortality Event within a Pinna nobilis population between 2018 and 2019 in the eastern Aegean Sea, Greece. 42nd CIESM Congress 2019. Background: Pinna nobilis (L.
Is All Seagrass Habitat Equal? Seasonal, Spatial, and Interspecific Variation in Productivity Dynamics Within Mediterranean Seagrass Habitat
Ward, E., Aldis, C., Wade, T., Miliou, A., Tsimpidis, T., Cameron T. Is All Seagrass Habitat Equal? Seasonal, Spatial, and Interspecific Variation in Productivity Dynamics Within Mediterranean Seagrass Habitat. Frontiers in Marine Science 2022. Abstract: Seagrass meadows’ ability to capture
Enforcement of the European Union legislation about illegal fishing practices in the eastern Aegean Sea and its impact on the Posidonia oceanica meadows
Vlachopoulou, E. I., Wilson, A.M., Miliou, A. Enforcement of the European Union legislation about illegal fishing practices in the eastern Aegean Sea and its impact on the Posidonia oceanica meadows. The University of Edinburgh, Department of Science and Engineering, School
Archipelagos - Institute of Marine Conservation
Archipelagos is a Greek non-profit NGO dedicated to defending the biodiversity of our seas
Στο 3ο Διεθνές Καταδυτικό Συνέδριο, που θα πραγματοποιηθεί αύριο στην Αθήνα, η Αναστασία Μήλιου, διευθύντρια έρευνας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, θα μιλήσει για τα άγνωστα κοραλλιγενή οικοσυστήματα της μεσοφωτικής ζώνης του Αιγαίου που για πρώτη φορά προστατεύθηκαν στην Ελλάδα, για τις θάλασσες που αλλάζουν στις μέρες μας έπειτα από χιλιάδες χρόνια λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης, καθώς και για τη σημαντική συμβολή που μπορεί να έχει η καταδυτική κοινότητα στη χώρα μας για την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Θα χαρούμε να σας δούμε στο συνέδριο! ... See MoreSee Less
0 CommentsComment on Facebook
Σχετικά με την παρουσία ενός καρχαρία στη θαλάσσια περιοχή της νοτίου Δωδεκανήσου και τα υπονοούμενα που αφήνονται σε ορισμένα κοινωνικά δίκτυα, από αυτοανακηρυγμένους “ειδικούς”, για λίγα δευτερόλεπτα δημοσιότητας, οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι όποιος διατυπώνει υπαινιγμούς για το Αρχιπέλαγος οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και με συνείδηση των συνεπειών.
Σε μία χώρα όπου έχουμε τεράστια έλλειψη γνώσης για τα είδη που ζουν στις θάλασσες γύρω μας, κι όπου ο πανικός είθισται να σπέρνεται άσκοπα με κάθε ευκαιρία για λίγη δημοσιότητα, είναι σημαντικό να υπάρχει σωστή, στοχευμένη και ευρεία ενημέρωση.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι, με βάση ένα θολό βίντεο στο TikTok, κανένας σοβαρός ερευνητής ή επιστήμονας δεν μπορεί να αναγνωρίσει με ακρίβεια ένα θαλάσσιο ζώο, ούτε να είναι βέβαιος για τη θέση ή τον χρόνο της παρατήρησης.
Αυτό που πρέπει όμως να γνωρίζουμε είναι ότι εδώ και πολλές χιλιάδες - ή και εκατομμύρια - χρόνια, περισσότερα από 88 είδη χονδριχθύων (καρχαρίες, βάτοι και χίμαιρες) ζουν στις θάλασσες της Μεσογείου. Είδη όπως ο Γαλάζιος Καρχαρίας, ο Ίσσουρος, το Αλεπόψαρο και ο Λευκός Καρχαρίας εντοπίζονται συνήθως σε μεγάλα βάθη και πολύ σπάνια εμφανίζονται σε επιφανειακά ή ρηχά νερά, κυρίως όταν βρίσκονται σε νεαρή ηλικία (και σπανιότερα όταν είναι ενήλικα). Στα ρηχότερα νερά δυστυχώς πολλά είδη αποδεκατίζονται από στοχευμένη ή παρεμπίπτουσα αλιεία.
Ποτέ δεν έχει καταγραφεί επίθεση καρχαρία σε άνθρωπο στα ελληνικά νερά. Αντίθετα, κάθε χρόνο στη χώρα μας σημειώνονται εκατοντάδες θάνατοι και τραυματισμοί στη θάλασσα, μεγάλο μέρος των οποίων οφείλεται σε ανθρωπογενείς αιτίες. Είναι λοιπόν σημαντικό να αποκτήσουμε αντίληψη των πραγματικών κινδύνων και όχι να φοβόμαστε τους εικονικούς.
Αντί, λοιπόν, κάποιοι να αναζητούν δημοσιότητα μέσα από “καρχαριομαχίες”, ας επικεντρωθούν σε όσα πραγματικά γνωρίζουν και μπορούν να κάνουν σωστά. ... See MoreSee Less
93 CommentsComment on Facebook
Μαθητές από το Πρώτο Γενικό Λύκειο Χίου ταξίδεψαν έως τη Σάμο, για να παρακολουθήσουν σειρά μαθημάτων του Διεθνούς Σχολείου της Θάλασσας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, με θέμα την εφαρμοσμένη προστασία των θαλασσών και του περιβάλλοντος.
Στο ερευνητικό σκάφος Τρίτων, στο συνεδριακό κέντρο που χρησιμοποιείται και ως χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, καθώς και στον υδροβιότοπο της Αλυκής – Ψιλής Άμμου, οι μαθητές συνεργάστηκαν επί δύο ημέρες με ερευνητές διαφόρων ειδικοτήτων του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος. Μαζί απέκτησαν γνώσεις για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, το περιβαλλοντικό δίκαιο, τους τρόπους καταγραφής της χλωρίδας, της πανίδας και των φυσικοχημικών παραμέτρων και πολλά άλλα.
Με σκοπό να κατανοήσουν τις σύνθετες διαδικασίες που σχετίζονται με τη θαλάσσια προστασία, έπειτα από προεργασία με τους θαλάσσιους επιστήμονες και νομικούς περιβάλλοντος του Ινστιτούτου Αρχιπελάγους, οι μαθητές συμμετείχαν και σε μία διαδραστική “εικονική δίκη” με θέμα τη καταστροφική αλιεία.
Χάρη στις πρωτοβουλίες των εξαιρετικών εκπαιδευτικών, τέθηκαν οι βάσεις ώστε αυτή η συνεργασία να συνεχιστεί, τόσο διαδικτυακά, όσο και στη Χίο, όπου αναμένεται να βρεθούμε σύντομα στις χειμερινές ερευνητικές αποστολές μας.
Αυτή η συνεργασία αποτελεί ένα ενδεικτικό παράδειγμα ότι δεν πρέπει να αποδίδουμε την έλλειψη περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα κενά του εκπαιδευτικού συστήματος. Απαιτούνται πρωτοβουλίες, μεράκι και ενεργή συμμετοχή από εκπαιδευτικούς και μαθητές, ώστε η γνώση να ξεπερνά τα όρια της τάξης, να αξιοποιείται παραγωγικά ο χρόνος των εκπαιδευτικών εκδρομών και η εκπαίδευση να μετατρέπεται σε βίωμα και έμπνευση για δράση, και όχι ως απολεσμένος χρόνος.
Καθώς οι γενιές μας έχουν καταφέρει μόνο να “αναβαθμίσουν” τα περιβαλλοντικά προβλήματα, είναι επείγον να προωθήσουμε την ουσιαστική εκπαίδευση και την προετοιμασία της νέας γενιάς, η οποία θα κληθεί να αντιμετωπίσει όλα όσα έχουμε προκαλέσει. ... See MoreSee Less
4 CommentsComment on Facebook
"Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ρύπανση που πρόκειται να προκληθεί σε μία από τις επόμενες έντονες βροχοπτώσεις, με αποδέκτη τον Αργολικό κόλπο και τα θαλάσσια οικοσυστήματα όλου του Αιγαίου και όχι μόνο, θα είναι μη διαχειρίσιμη και με μη αναστρέψιμες επιπτώσεις."
Δείτε το ρεπορτάζ από τις ειδήσεις του Alpha
Το περιβαλλοντικό έγκλημα με αποδέκτη τη θάλασσα, το οποίο δημοσιοποίησε το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος με πρόσφατα δελτία τύπου,
www.facebook.com/Archipelago.gr/posts/pfbid02ktUcMw8yLute3mVm7oxnSAkaFFS8cXX3NRxgC8vQJyF41vUfb87b...
συνεχίζει να εξελίσσεται στην κοίτη και τις όχθες του Ποταμού Τάνου, στο Παράλιο Άστρος Κυνουρίας της ανατολικής Πελοποννήσου.
Χιλιάδες τόνοι απορριμμάτων έχουν εναποτεθεί σε απόσταση μόλις 1,5 χιλιομέτρου από τις εκβολές στη θάλασσα. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι η απόπειρα επικάλυψης από τις αρμόδιες αρχές μέρους των απορριμμάτων, μέσω επιφανειακών επιχωματώσεων που με ιδιαίτερο ζήλο ολοκληρώθηκαν σε διάστημα λίγων ημερών.
Στην προσπάθεια του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος να αποτρέψει τα πολυάριθμα - αντίστοιχα με τον ποταμό Τάνο - περιστατικά εγκληματικής ρύπανσης, που κάνουν τις θάλασσες μας να ασφυκτιούν από τους όγκους πλαστικού σε οποιαδήποτε μορφή (μακροπλαστικά, θραύσματα και μικροσκοπικές ίνες πλαστικού, καθώς και τα ακόμα μικρότερα νανοπλαστικά), έχουμε εντοπίσει και διερευνούμε δεκάδες άλλα σημεία αντίστοιχης ρύπανσης ανά την Ελλάδα, είτε λέγονται ΧΑΔΑ, είτε εντελώς παράνομα σημεία απόρριψης, με την θεσμική ευθύνη να βαρύνει τους Δήμους και τις Περιφέρειες και φυσικά το Υπουργείο Περιβάλλοντος που έχει τη συνολική ευθύνη.
Θα εξαντλήσουμε κάθε θεσμικό μέσο και μέτρο, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, μέχρι να λυθεί το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης και αναίτιας πλαστικής ρύπανσης και να αποτραπεί αυτή η επερχόμενη κρίση, την οποία μπορεί να την δημιουργούν λίγοι, αλλά θα την επωμιστούν οι πολλοί, και πάνω από όλα οι επόμενες γενιές ... See MoreSee Less
Visit Profile
9 CommentsComment on Facebook
🌊 Διεθνές Ντοκιμαντέρ για το κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο China’s Global News Network (CGTN)
Τρίτη ημέρα γυρισμάτων σήμερα, εν πλω στον «Τρίτωνα» στο Βορειοανατολικό Αιγαίο, όπου οι ερευνητές του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος συνεχίζουν τη συλλογή δεδομένων και τις δράσεις προστασίας που κινηματογραφούνται στο πλαίσιο παραγωγής ενός διεθνούς ντοκιμαντέρ για το κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο China’s Global News Network (CGTN).
Το ντοκιμαντέρ θα προβληθεί στο CGTN, καθώς και σε άλλα μεγάλα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα, φτάνοντας σε εκατοντάδες εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο.
Ύστερα από πολύμηνη έρευνα και προετοιμασία, τα γυρίσματα επικεντρώνονται στα βαθιά νερά του Αιγαίου, όπου βρίσκονται μοναδικοί κοραλλιγενείς οικότοποι, καθώς και στα επιφανειακά νερά, όπου παρατηρείται συνεχής παρουσία φυσητήρων, ζιφιών και των τεσσάρων ειδών δελφινιών που το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος παρακολουθεί συστηματικά τα τελευταία 25 χρόνια.
Η παραγωγή στοχεύει να αναδείξει τη μοναδική βιοποικιλότητα του Αιγαίου, μιας θάλασσας που ακόμα παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη στους περισσότερους Έλληνες, παρότι αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιοχές υψηλής βιοποικιλότητας (hotspots βιοποικιλότητας) στη Μεσόγειο και την Ευρώπη.
Το Αιγαίο είναι γνωστό διεθνώς ως η θάλασσα όπου για πρώτη φορά στην ιστορία οι άνθρωποι μελέτησαν συστηματικά τα θαλάσσια είδη και οικοσυστήματα - χάρη στις εντυπωσιακές για την εποχή παρατηρήσεις του Αριστοτέλη και του Θεόφραστου, πριν από περίπου 2 300 χρόνια. Καταγραφές πρωτοποριακές, που ωστόσο στην Ελλάδα στις μέρες μας επιμένουμε να αγνοούμε.
Παράλληλα, το ντοκιμαντέρ ξεδιπλώνει μία από τις πιο σημαντικές δράσεις που συμβαίνουν σιωπηρά στο Αιγαίο: εκείνες του International School of the Sea - του Διεθνούς Σχολείου της Θάλασσας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος.
Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, έχει εκπαιδεύσει, με διεπιστημονική προσέγγιση στη θαλάσσια προστασία, πάνω από 27.000 νέους επιστήμονες και φοιτητές από 43 χώρες. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο του Διεθνούς Σχολείου υλοποιούνται πολυάριθμες μεταπτυχιακές και διδακτορικές έρευνες, καθώς και προπτυχιακές μελέτες σε συνεργασία με κορυφαία διεθνή πανεπιστήμια.
Σκοπός μας είναι να συμβάλλουμε στην προετοιμασία μιας νέας γενιάς επιστημόνων, με αντίληψη, γνώση και ιδεολογία, ικανής να αντιμετωπίσει τα ολοένα αυξανόμενα προβλήματα που οι δικές μας γενιές έχουν δημιουργήσει στο θαλάσσιο περιβάλλον.
><((((º>
🌊 International Documentary Showcases the Hidden Wonders of the Aegean Sea
Produced for China’s Global News Network (CGTN)
Filming is underway in the Northeastern Aegean Sea, with the third day of shooting taking place aboard the research vessel “Triton”. The Archipelagos team continues its work at sea, collecting data and implementing conservation actions that are being documented for an international documentary produced for China’s Global News Network (CGTN).
The documentary will be broadcast on CGTN and other major international networks, reaching hundreds of millions of viewers worldwide.
After months of research and preparation, filming focuses on the deep waters of the Aegean, home to unique coralligenous habitats, as well as on surface waters where sperm whales, Cuvier’s beaked whales, and four dolphin species are regularly monitored by
Archipelagos - a long-term effort spanning over 25 years.
The production aims to highlight the extraordinary biodiversity of the Aegean Sea, a region that remains largely unknown to most Greeks, despite being one of the most important biodiversity hotspots in the Mediterranean and Europe.
The Aegean Sea holds a special place in history as the first region in the world where humans conducted systematic studies of marine species and ecosystems - the groundbreaking observations of Aristotle and Theophrastus, recorded around 2,300 years ago.
These early scientific achievements remain remarkably advanced for their time, yet often overlooked in modern Greece.
The documentary also highlights one of the most impactful and enduring initiatives quietly taking place in the Aegean: the work of the International School of the Sea, established by the Archipelagos Institute.
For over two decades, this pioneering program has provided hands-on, interdisciplinary training in marine conservation to more than 27,000 young scientists and students from 43 countries. It also hosts numerous postgraduate, doctoral, and undergraduate research projects in collaboration with leading international universities. ... See MoreSee Less
9 CommentsComment on Facebook
Άλλο ένα Περιβαλλοντικό Έγκλημα σε Εξέλιξη με Αποδέκτη το Θαλάσσιο Περιβάλλον
Το περιβαλλοντικό έγκλημα με αποδέκτη τη θάλασσα, το οποίο δημοσιοποίησε το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος με πρόσφατο δελτίο τύπου, συνεχίζει να εξελίσσεται στην κοίτη και τις όχθες του Ποταμού Τάνου, στο Παράλιο Άστρος Κυνουρίας της ανατολικής Πελοποννήσου, όπου χιλιάδες τόνοι απορριμμάτων έχουν εναποτεθεί σε απόσταση μόλις 1,5 χιλιομέτρου από τις εκβολές στη θάλασσα. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι η απόπειρα επικάλυψης από τις αρμόδιες αρχές μέρους των απορριμμάτων, μέσω επιφανειακών επιχωματώσεων που με ιδιαίτερο ζήλο ολοκληρώθηκαν σε διάστημα λίγων ημερών.
Οι βιαστικές επιχωματώσεις ήταν επακόλουθες της διάστασης που δόθηκε στο θέμα από τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα. Με τη γνωστή τακτική του να κρύβεται το πρόβλημα κάτω από το χαλί (ή στην προκειμένη περίπτωση κάτω από το χώμα), τώρα είναι λιγότερο ορατό, όμως ο αρχικός σχεδιασμός παραμένει ο ίδιος. Αυτοί που στοιβάζουν χιλιάδες τόνους απορριμμάτων στην κοίτη και τις όχθες ενός ποταμού, ο οποίος έχει ιστορικό πλημμυρικών φαινομένων, δεν μπορεί να έχουν άλλο στόχο από το να ξεφορτωθούν αυτούς τους όγκους σκουπιδιών στη θάλασσα.
Πέρα από την ευρεία δημοσιοποίηση των παραπάνω, το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος έχει ενημερώσει εκ νέου τις κατά τόπον δικαστικές αρχές, καθώς και την Εισαγγελία Περιβάλλοντος, για το σκέπασμα των σκουπιδιών με χώμα και μπάζα ως απόπειρα να κερδηθεί χρόνος μέχρι τις βροχοπτώσεις που θα τα οδηγήσουν μαζί με το χώμα στη θάλασσα, ενώ τις επόμενες ημέρες θα ενημερωθούν και οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Ε.
Δεδομένου ότι το ζήτημα είναι εν γνώση των τοπικών αρχών και κοινωνιών και όχι μόνο, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν γνωρίζει για αυτό το περιβαλλοντικό έγκλημα που πρόκειται να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ρύπανση που πρόκειται να προκληθεί σε μία από τις επόμενες έντονες βροχοπτώσεις, με αποδέκτη τον Αργολικό κόλπο και τα θαλάσσια οικοσυστήματα όλου του Αιγαίου και όχι μόνο, θα είναι μη διαχειρίσιμη και με μη αναστρέψιμες επιπτώσεις. Ενδεικτικό είναι ότι σε πρόσφατες μετρήσεις που έγιναν από τα εργαστήρια πεδίου στο ερευνητικό σκάφος Τρίτων του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, στην περιοχή του Αργολικού και του Σαρωνικού Κόλπου, διαπιστώθηκε ότι η ποσότητα των πλαστικών ινών και θραυσμάτων έχει εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια, πλησιάζοντας ή/και ξεπερνώντας αυτή των ίδιων των πλαγκτονικών οργανισμών. Αυτή η πλαστική ρύπανση έχει ήδη εισέλθει στην τροφική αλυσίδα των θαλασσών μας, στα θαλάσσια είδη και φυσικά στον άνθρωπο. Πέρα από τις άμεσες επιπτώσεις στην υγεία των θαλάσσιων ειδών και του ανθρώπου, αποτελεί και μία ανεξίτηλη τοξική παρακαταθήκη που κληρονομούμε στις επόμενες γενιές, με ανυπολόγιστες συνέπειες.
Προφανώς η περίπτωση της ρύπανσης στον ποταμό Τάνο δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά εν έτει 2025 τείνει να γίνει μία κανονικότητα στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις αυτονόητες πρακτικές διαχείρισης απορριμμάτων που εφαρμόζοντες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Στην προσπάθεια του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος να αποτρέψει τα πολυάριθμα - αντίστοιχα με τον ποταμό Τάνο - περιστατικά εγκληματικής ρύπανσης, που κάνουν τις θάλασσες μας να ασφυκτιούν από τους όγκους πλαστικού σε οποιαδήποτε μορφή (μακροπλαστικά, θραύσματα και μικροσκοπικές ίνες πλαστικού, καθώς και τα ακόμα μικρότερα νανοπλαστικά), έχουμε εντοπίσει και διερευνούμε δεκάδες άλλα σημεία αντίστοιχης ρύπανσης ανά την Ελλάδα, είτε λέγονται ΧΑΔΑ, είτε εντελώς παράνομα σημεία απόρριψης, με την θεσμική ευθύνη να βαρύνει τους Δήμους και τις Περιφέρειες και φυσικά το Υπουργείο Περιβάλλοντος που έχει τη συνολική ευθύνη. Σκόπιμα, μοναδικός μηχανισμός διαχείρισης αυτών των ανοιχτών χωματερών παραμένει ο αέρας, για τον διασκορπισμό των απορριμμάτων, καθώς και η βροχή, οι απορροές και τα ρέματα που τα οδηγούν στη θάλασσα.
Αντί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στη ρίζα του, όπως γίνεται σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο, συνεχίζεται σε εκατοντάδες σημεία ανά την Ελλάδα, ο διασκορπισμός χιλιάδων ή ακόμα και εκατομμυρίων τόνων πλαστικών απορριμμάτων, ενώ επαφιόμαστε στα θερινά επικοινωνιακά σόου καθαρισμού ακτών (greenwashing) από πολυεθνικές και κάποια ιδρυμάτα, συνήθως με πληρωμένους “εθελοντές” και χορηγούς επικοινωνίας διάφορα υπουργεία, π.χ. Υπουργείο Τουρισμού ή Υπουργείο Περιβάλλοντος, βαφτίζοντας μάλιστα την Ελλάδα "plastic free". Οι παραπάνω, με πλούσια θερινή δράση στις παραλίες μας, χαριεντίζονται γεμίζοντας σακούλες με σκουπιδάκια ως δράση “εταιρικής κοινωνικής ανευθυνότητας”, ανακτώντας ένα απειροελάχιστο ποσοστό της ρύπανσης που συνολικά δεν προσεγγίζει ούτε το 1%. Οι εμπλεκόμενοι προσπαθούν να κερδίσουν επικοινωνιακά, ενώ η κατάσταση της πλαστικής ρύπανσης στις θάλασσές μας παραμένει ασφυκτική και επιδεινώνεται επικίνδυνα, μήνα με το μήνα.
Τα παραπάνω προφανώς δεν έχουν καμία σχέση με τις σημαντικές πρωτοβουλίες καθαρισμού από τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες όλο το χρόνο προσπαθούν να απαλλαγούν από τα σκουπίδια που κατακλύζουν τις ακτές τους, ως δράσεις αυτονόητες και όχι επικοινωνιακές.
Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος θα εξαντλήσει κάθε θεσμικό μέσο και μέτρο, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, μέχρι να λυθεί το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης και αναίτιας πλαστικής ρύπανσης και να αποτραπεί αυτή η επερχόμενη κρίση, την οποία μπορεί να την δημιουργούν λίγοι, αλλά θα την επωμιστούν οι πολλοί, και πάνω από όλα οι επόμενες γενιές που δεν θα έχουν καμία ευθύνη για αυτή την κατάσταση, δεδομένου ότι η ρύπανση που θα προκληθεί είναι μη διαχειρίσιμη, τοξική και μη αναστρέψιμη.
Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος κάνει εκκληση σε όσους πολίτες και συλλογικότητες δεν θέλουν να συμμετέχουν στην κοινωνική συγκάλυψη, να αναλάβουν και αυτοί τις ευθύνες που τους αναλογούν. Με όποιες δυνάμεις έχουμε θα στηρίξουμε κάθε πρωτοβουλία που στοχεύει να αντιμετωπίσει αυτά τα συνεχιζόμενα περιβαλλοντικά εγκλήματα ανά την Ελλάδα. ... See MoreSee Less
8 CommentsComment on Facebook