Marine Mammal Research & Conservation
Overview
The conservation and protection of marine life has been at the forefront of the Archipelagos Institute of Marine Conservation since its foundation in 1998. The Aegean Sea is home to some of the most important remaining populations of marine mammals and turtles in the Mediterranean Sea, including:
- Four species of dolphins: bottlenose dolphins, striped dolphins, common dolphins and Risso’s dolphins
- Three species of whales: sperm whales, Cuvier’s beaked whales and occasionally fin whales
- Three species of sea turtles: loggerhead, leatherback and green turtles
- One species of seal: the highly endangered Mediterranean Monk seal
These species can reside in the Aegean permanently as resident populations, or migrate through in search of food or breeding areas. However, research into these populations and how they use the Aegean Sea is severely lacking, even with the increasing threats they face from climate change and anthropogenic stressors. Anthropogenic stressors in the Aegean Sea include: high levels of marine traffic, pollution (including noise, chemical and plastic), interactions with fisheries, effects of overfishing and habitat destruction. The research conducted by the Archipelagos Institute of Marine Conservation aims to understand the distribution, dynamics and abundance of marine mammal populations in response to the effects of anthropogenic activities in the north eastern Mediterranean.
Despite the existence of national and international legislation for the protection of marine mammals, including EU laws to limit cetacean by-catch and 4.6% of Greece’s marine area designated as protected, there is a lack of effective and enforced action to conserve marine life in the Aegean. Overfishing has diminished prey availability; noise pollution has impacted cetacean communication and sociality; while coastal development has destroyed beaches used as turtle nesting sites and seal resting grounds. The Archipelagos Institute of Marine Conservation, in cooperation with local communities, aims to contribute to the development and establishment of long-term solutions to address and mitigate the threats faced by these charismatic creatures.
Partners
The Archipelagos Institute of Marine Conservation has been active in the protection and study of marine mammals for over two decades, with a year round presence in the open sea.
Research & Conservation
In order to develop effective conservation actions, such as establishing marine protected areas to protect essential habitats and managing fishing activities, it is important to understand the characteristics, dynamics and trends of cetacean populations.
The Archipelagos Institute of Marine Conservation collects data on the biodiversity and abundance of cetaceans in the Aegean Sea. With the use of three research boats, active year round, these populations can be monitored for changes over time and their use of important habitats.
In recent years, Archipelagos observers have recorded the presence of common dolphins, bottlenose dolphins, striped dolphins, Risso’s dolphins, sperm whales, Cuvier’s beaked whales and Mediterranean Monks seals in the north- eastern Aegean Sea. The Marine Mammal Team’s constant and committed research has revealed this area as an important hotspot for marine mammal biodiversity.
Bioacoustics research is conducted to understand how organisms use sounds, particularly in regards to communication. The Archipelagos Institute of Marine Conservation performs bioacoustics research to study the ways in which different cetacean species communicate. During boat surveys, hydrophones, hydrophone array systems and specialised software are utilised to both locate cetaceans and to record acoustic data. These recordings can then be analysed to explore cetacean vocalisations and their use in communication while assessing the impact of anthropogenic noise pollution. Anthropogenic noise, including military sonar, construction noise and boat propellers, has been observed to affect cetacean behaviour, vocalisations and habitat use, and continues to be a focus of the research conducted by the Marine Mammal Team.
Photo identification (or Photo-ID) techniques are used to better understand the populations present in the Aegean Sea. During boat surveys, observers photograph specific parts of the animals’ anatomy, such as a dolphin’s dorsal fin or a whale’s tail fluke, in order to record characteristic markings allowing for the identification, and importantly re-identification, of individuals. These individuals are named and entered into photo catalogues in order to track when and where specific individuals were sighted and with which other individuals. This ‘Capture-Mark-Recapture’ method is an incredibly useful tool for estimating the abundance of a population, investigating their social dynamics and monitoring their changes over time.
Behavioural research of cetaceans can be used to determine seasonal variations in activity, understand differences in behaviour between species and any changes in behaviour due to group composition (for example, the presence of calves and juveniles).
During boat surveys, observers take behavioural annotations and record videos of cetaceans for analysis using BORIS software. This research can help to reveal how cetaceans behave, including the amount of time they spend feeding, socialising and resting at the surface between dives.
Identifying cetacean behaviours can provide insight into habitat use, for example feeding and breeding areas, and the impact of anthropogenic presence and activities, for example changes in foraging behaviours in the presence of trawling vessels.
The Marine Mammal Team at the Archipelagos Institute of Marine Conservation is in the process of developing a protocol for estimating the availability of food stocks by combining data on marine mammal abundance and distribution with data provided by the fish stock biomass scanner.
Globally, an estimated two thirds of fish stocks are either fished at their limit or overfished. Depleting supplies of fish have placed marine mammals and fisheries in direct competition for the remaining stocks. In some instances this has resulted in fishermen considering cetaceans and seals as competition, resulting in negative interactions and even deliberate killings.
In order to properly conserve marine mammals, fish stocks must also be protected.
The eastern Aegean region is considered one of the most important remaining habitats for the Mediterranean Monk seal, due to its islands’ remote coastlines and abundance of sea caves. Field research is used to record behaviours, habitat suitability, interactions with fisheries and more broadly the impact of anthropogenic threats on this highly endangered species.
Filling the existing gaps in knowledge surrounding this elusive species, such as how they use the habitats available in the Aegean, is essential for their protection. Educating local communities on their ecological value and improving relationships between seals and fishermen, while protecting habitats from tourists and coastal developments, can help save the Mediterranean Monk seal from extinction.
In the Aegean, anthropogenic stressors include the presence of marine traffic, interactions with fisheries, the effects of overfishing and various forms of pollution: chemical, noise and plastic. Data from surveys and strandings contribute to the research conducted by the Archipelagos Institute of Marine Conservation into how these stressors impact marine life.
Environmental data such as sea surface temperature, salinity, pH and the concentration of dissolved oxygen is collected to monitor how climate change and the increased exploitation of marine resources affect marine mammals and their preferred habitats.
The Aegean Marine Life Sanctuary is soon to be operational as a model sanctuary where expert care and rehabilitation will be provided to sick and injured marine mammals and turtles. It will also be the first-of-its-kind marine sanctuary for formerly captive dolphins.
Situated on the Greek island of Lipsi, in the Southeastern Aegean Sea, it will combine innovation with high standards of animal welfare, in a pristine natural location.
As a model sanctuary it aims to be a cost-effective, sustainable and innovative solution to a global problem, that is replicable and scalable. Read more about the Aegean Marine Life Sanctuary here https://aegeansanctuary.com/
Species
Latest News
Scientific Publications
Niche overlap between monk seal (Monachus monachus) and small-scale fishery fleet of Marathokampos Bay in Samos Island (North Aegean Sea, Greece)
Ingrosso, M., Tintoré, B., Macrina, L., Cipriano, G., Tsimpidis, T., Miliou, A., Carlucci, R., Pietroluongo, G. Niche overlap between monk seal (Monachus monachus) and small-scale fishery fleet of Marathokampos Bay in Samos Island (North Aegean Sea, Greece). 2023 IEEE International Workshop on Metrology for the Sea; Learning to Measure Sea Health Parameters (MetroSea).
A deep learning approach to photo–identification demonstrates high performance on two dozen cetacean species
Patton, P. T., Cheeseman, T., Abe, K., Yamaguchi, T., Reade, W., Southerland, K., Howard, A., Oleson, E. M., Allen, J. B., Ashe, E., Athayde, A., Baird, R. W., Basran, C., Cabrera, E., Calambokidis, J., Cardoso, J., Carroll, E. L., Cesario, A., Cheney, B. J., Corsi, E., Currie, J., Durban, J.W., Falcone, E.A., Fearnbach, H., Flynn, K., Franklin, T., Franklin, W., Galletti Vernazzani, B., Genov, T., Hill, M., Johnston, D.R., Keene, E.L., Mahaffy, S.D., McGuire, T.L., McPherson, L., Meyer, C., Michaud, R., Miliou, A., Orbach, D.N., Pearson, H.C., Rasmussen, M.H., Rayment, W.J., Rinaldi, C., Rinaldi, R., Siciliano, S., Stack, S., Tintore, B., Torres, L.G., Towers, J.R., Trotter, C., Tyson Moore, R., Weir, C.R., Wellard, R., Wells, R., Yano, K.M., Zaeschmar, J.R., Bejder, L. A deep learning approach to photo–identification demonstrates high performance on two dozen cetacean species. Methods in Ecology and Evolution 2023.
Cetaceans in the Mediterranean Sea: Encounter Rate, Dominant Species, and Diversity Hotspots
Gnone, G., Bellingeri, M., Airoldi, S., Gonzalvo, J., David, L., Di-Méglio, N., Cañadas, A.M., Akkaya, A., Awbery, T., Mussi, B., Campana, I., Azzolin, M., Dede, A., Tonay, A.M., Monaco, C., Pellegrino, G., Tepsich, P., Moulins, A., Arcangeli, A., Labach, H.,
Environmental variables influencing occurrence and distribution of Delphinus delphis in the eastern Aegean Sea (eastern Mediterranean Sea)
Ingrosso, M., Tintoré, B., Cipriano, G., Ricci, P., Grandjean, T., Tsimpidis, T., Nomikou, P., Carlucci, R., Miliou, A. Environmental variables influencing occurrence and distribution of Delphinus delphis in the eastern Aegean Sea (eastern Mediterranean Sea). Aquatic Conservation: Marine and Freshwater
Archipelagos - Institute of Marine Conservation
Archipelagos is a Greek non-profit NGO dedicated to defending the biodiversity of our seas
Στο 3ο Διεθνές Καταδυτικό Συνέδριο, που θα πραγματοποιηθεί αύριο στην Αθήνα, η Αναστασία Μήλιου, διευθύντρια έρευνας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, θα μιλήσει για τα άγνωστα κοραλλιγενή οικοσυστήματα της μεσοφωτικής ζώνης του Αιγαίου που για πρώτη φορά προστατεύθηκαν στην Ελλάδα, για τις θάλασσες που αλλάζουν στις μέρες μας έπειτα από χιλιάδες χρόνια λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης, καθώς και για τη σημαντική συμβολή που μπορεί να έχει η καταδυτική κοινότητα στη χώρα μας για την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Θα χαρούμε να σας δούμε στο συνέδριο! ... See MoreSee Less
0 CommentsComment on Facebook
Σχετικά με την παρουσία ενός καρχαρία στη θαλάσσια περιοχή της νοτίου Δωδεκανήσου και τα υπονοούμενα που αφήνονται σε ορισμένα κοινωνικά δίκτυα, από αυτοανακηρυγμένους “ειδικούς”, για λίγα δευτερόλεπτα δημοσιότητας, οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι όποιος διατυπώνει υπαινιγμούς για το Αρχιπέλαγος οφείλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και με συνείδηση των συνεπειών.
Σε μία χώρα όπου έχουμε τεράστια έλλειψη γνώσης για τα είδη που ζουν στις θάλασσες γύρω μας, κι όπου ο πανικός είθισται να σπέρνεται άσκοπα με κάθε ευκαιρία για λίγη δημοσιότητα, είναι σημαντικό να υπάρχει σωστή, στοχευμένη και ευρεία ενημέρωση.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι, με βάση ένα θολό βίντεο στο TikTok, κανένας σοβαρός ερευνητής ή επιστήμονας δεν μπορεί να αναγνωρίσει με ακρίβεια ένα θαλάσσιο ζώο, ούτε να είναι βέβαιος για τη θέση ή τον χρόνο της παρατήρησης.
Αυτό που πρέπει όμως να γνωρίζουμε είναι ότι εδώ και πολλές χιλιάδες - ή και εκατομμύρια - χρόνια, περισσότερα από 88 είδη χονδριχθύων (καρχαρίες, βάτοι και χίμαιρες) ζουν στις θάλασσες της Μεσογείου. Είδη όπως ο Γαλάζιος Καρχαρίας, ο Ίσσουρος, το Αλεπόψαρο και ο Λευκός Καρχαρίας εντοπίζονται συνήθως σε μεγάλα βάθη και πολύ σπάνια εμφανίζονται σε επιφανειακά ή ρηχά νερά, κυρίως όταν βρίσκονται σε νεαρή ηλικία (και σπανιότερα όταν είναι ενήλικα). Στα ρηχότερα νερά δυστυχώς πολλά είδη αποδεκατίζονται από στοχευμένη ή παρεμπίπτουσα αλιεία.
Ποτέ δεν έχει καταγραφεί επίθεση καρχαρία σε άνθρωπο στα ελληνικά νερά. Αντίθετα, κάθε χρόνο στη χώρα μας σημειώνονται εκατοντάδες θάνατοι και τραυματισμοί στη θάλασσα, μεγάλο μέρος των οποίων οφείλεται σε ανθρωπογενείς αιτίες. Είναι λοιπόν σημαντικό να αποκτήσουμε αντίληψη των πραγματικών κινδύνων και όχι να φοβόμαστε τους εικονικούς.
Αντί, λοιπόν, κάποιοι να αναζητούν δημοσιότητα μέσα από “καρχαριομαχίες”, ας επικεντρωθούν σε όσα πραγματικά γνωρίζουν και μπορούν να κάνουν σωστά. ... See MoreSee Less
92 CommentsComment on Facebook
Μαθητές από το Πρώτο Γενικό Λύκειο Χίου ταξίδεψαν έως τη Σάμο, για να παρακολουθήσουν σειρά μαθημάτων του Διεθνούς Σχολείου της Θάλασσας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, με θέμα την εφαρμοσμένη προστασία των θαλασσών και του περιβάλλοντος.
Στο ερευνητικό σκάφος Τρίτων, στο συνεδριακό κέντρο που χρησιμοποιείται και ως χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, καθώς και στον υδροβιότοπο της Αλυκής – Ψιλής Άμμου, οι μαθητές συνεργάστηκαν επί δύο ημέρες με ερευνητές διαφόρων ειδικοτήτων του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος. Μαζί απέκτησαν γνώσεις για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, το περιβαλλοντικό δίκαιο, τους τρόπους καταγραφής της χλωρίδας, της πανίδας και των φυσικοχημικών παραμέτρων και πολλά άλλα.
Με σκοπό να κατανοήσουν τις σύνθετες διαδικασίες που σχετίζονται με τη θαλάσσια προστασία, έπειτα από προεργασία με τους θαλάσσιους επιστήμονες και νομικούς περιβάλλοντος του Ινστιτούτου Αρχιπελάγους, οι μαθητές συμμετείχαν και σε μία διαδραστική “εικονική δίκη” με θέμα τη καταστροφική αλιεία.
Χάρη στις πρωτοβουλίες των εξαιρετικών εκπαιδευτικών, τέθηκαν οι βάσεις ώστε αυτή η συνεργασία να συνεχιστεί, τόσο διαδικτυακά, όσο και στη Χίο, όπου αναμένεται να βρεθούμε σύντομα στις χειμερινές ερευνητικές αποστολές μας.
Αυτή η συνεργασία αποτελεί ένα ενδεικτικό παράδειγμα ότι δεν πρέπει να αποδίδουμε την έλλειψη περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα κενά του εκπαιδευτικού συστήματος. Απαιτούνται πρωτοβουλίες, μεράκι και ενεργή συμμετοχή από εκπαιδευτικούς και μαθητές, ώστε η γνώση να ξεπερνά τα όρια της τάξης, να αξιοποιείται παραγωγικά ο χρόνος των εκπαιδευτικών εκδρομών και η εκπαίδευση να μετατρέπεται σε βίωμα και έμπνευση για δράση, και όχι ως απολεσμένος χρόνος.
Καθώς οι γενιές μας έχουν καταφέρει μόνο να “αναβαθμίσουν” τα περιβαλλοντικά προβλήματα, είναι επείγον να προωθήσουμε την ουσιαστική εκπαίδευση και την προετοιμασία της νέας γενιάς, η οποία θα κληθεί να αντιμετωπίσει όλα όσα έχουμε προκαλέσει. ... See MoreSee Less
4 CommentsComment on Facebook
"Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ρύπανση που πρόκειται να προκληθεί σε μία από τις επόμενες έντονες βροχοπτώσεις, με αποδέκτη τον Αργολικό κόλπο και τα θαλάσσια οικοσυστήματα όλου του Αιγαίου και όχι μόνο, θα είναι μη διαχειρίσιμη και με μη αναστρέψιμες επιπτώσεις."
Δείτε το ρεπορτάζ από τις ειδήσεις του Alpha
Το περιβαλλοντικό έγκλημα με αποδέκτη τη θάλασσα, το οποίο δημοσιοποίησε το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος με πρόσφατα δελτία τύπου,
www.facebook.com/Archipelago.gr/posts/pfbid02ktUcMw8yLute3mVm7oxnSAkaFFS8cXX3NRxgC8vQJyF41vUfb87b...
συνεχίζει να εξελίσσεται στην κοίτη και τις όχθες του Ποταμού Τάνου, στο Παράλιο Άστρος Κυνουρίας της ανατολικής Πελοποννήσου.
Χιλιάδες τόνοι απορριμμάτων έχουν εναποτεθεί σε απόσταση μόλις 1,5 χιλιομέτρου από τις εκβολές στη θάλασσα. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι η απόπειρα επικάλυψης από τις αρμόδιες αρχές μέρους των απορριμμάτων, μέσω επιφανειακών επιχωματώσεων που με ιδιαίτερο ζήλο ολοκληρώθηκαν σε διάστημα λίγων ημερών.
Στην προσπάθεια του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος να αποτρέψει τα πολυάριθμα - αντίστοιχα με τον ποταμό Τάνο - περιστατικά εγκληματικής ρύπανσης, που κάνουν τις θάλασσες μας να ασφυκτιούν από τους όγκους πλαστικού σε οποιαδήποτε μορφή (μακροπλαστικά, θραύσματα και μικροσκοπικές ίνες πλαστικού, καθώς και τα ακόμα μικρότερα νανοπλαστικά), έχουμε εντοπίσει και διερευνούμε δεκάδες άλλα σημεία αντίστοιχης ρύπανσης ανά την Ελλάδα, είτε λέγονται ΧΑΔΑ, είτε εντελώς παράνομα σημεία απόρριψης, με την θεσμική ευθύνη να βαρύνει τους Δήμους και τις Περιφέρειες και φυσικά το Υπουργείο Περιβάλλοντος που έχει τη συνολική ευθύνη.
Θα εξαντλήσουμε κάθε θεσμικό μέσο και μέτρο, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, μέχρι να λυθεί το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης και αναίτιας πλαστικής ρύπανσης και να αποτραπεί αυτή η επερχόμενη κρίση, την οποία μπορεί να την δημιουργούν λίγοι, αλλά θα την επωμιστούν οι πολλοί, και πάνω από όλα οι επόμενες γενιές ... See MoreSee Less
Visit Profile
9 CommentsComment on Facebook
🌊 Διεθνές Ντοκιμαντέρ για το κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο China’s Global News Network (CGTN)
Τρίτη ημέρα γυρισμάτων σήμερα, εν πλω στον «Τρίτωνα» στο Βορειοανατολικό Αιγαίο, όπου οι ερευνητές του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος συνεχίζουν τη συλλογή δεδομένων και τις δράσεις προστασίας που κινηματογραφούνται στο πλαίσιο παραγωγής ενός διεθνούς ντοκιμαντέρ για το κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο China’s Global News Network (CGTN).
Το ντοκιμαντέρ θα προβληθεί στο CGTN, καθώς και σε άλλα μεγάλα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα, φτάνοντας σε εκατοντάδες εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο.
Ύστερα από πολύμηνη έρευνα και προετοιμασία, τα γυρίσματα επικεντρώνονται στα βαθιά νερά του Αιγαίου, όπου βρίσκονται μοναδικοί κοραλλιγενείς οικότοποι, καθώς και στα επιφανειακά νερά, όπου παρατηρείται συνεχής παρουσία φυσητήρων, ζιφιών και των τεσσάρων ειδών δελφινιών που το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος παρακολουθεί συστηματικά τα τελευταία 25 χρόνια.
Η παραγωγή στοχεύει να αναδείξει τη μοναδική βιοποικιλότητα του Αιγαίου, μιας θάλασσας που ακόμα παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη στους περισσότερους Έλληνες, παρότι αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιοχές υψηλής βιοποικιλότητας (hotspots βιοποικιλότητας) στη Μεσόγειο και την Ευρώπη.
Το Αιγαίο είναι γνωστό διεθνώς ως η θάλασσα όπου για πρώτη φορά στην ιστορία οι άνθρωποι μελέτησαν συστηματικά τα θαλάσσια είδη και οικοσυστήματα - χάρη στις εντυπωσιακές για την εποχή παρατηρήσεις του Αριστοτέλη και του Θεόφραστου, πριν από περίπου 2 300 χρόνια. Καταγραφές πρωτοποριακές, που ωστόσο στην Ελλάδα στις μέρες μας επιμένουμε να αγνοούμε.
Παράλληλα, το ντοκιμαντέρ ξεδιπλώνει μία από τις πιο σημαντικές δράσεις που συμβαίνουν σιωπηρά στο Αιγαίο: εκείνες του International School of the Sea - του Διεθνούς Σχολείου της Θάλασσας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος.
Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, έχει εκπαιδεύσει, με διεπιστημονική προσέγγιση στη θαλάσσια προστασία, πάνω από 27.000 νέους επιστήμονες και φοιτητές από 43 χώρες. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο του Διεθνούς Σχολείου υλοποιούνται πολυάριθμες μεταπτυχιακές και διδακτορικές έρευνες, καθώς και προπτυχιακές μελέτες σε συνεργασία με κορυφαία διεθνή πανεπιστήμια.
Σκοπός μας είναι να συμβάλλουμε στην προετοιμασία μιας νέας γενιάς επιστημόνων, με αντίληψη, γνώση και ιδεολογία, ικανής να αντιμετωπίσει τα ολοένα αυξανόμενα προβλήματα που οι δικές μας γενιές έχουν δημιουργήσει στο θαλάσσιο περιβάλλον.
><((((º>
🌊 International Documentary Showcases the Hidden Wonders of the Aegean Sea
Produced for China’s Global News Network (CGTN)
Filming is underway in the Northeastern Aegean Sea, with the third day of shooting taking place aboard the research vessel “Triton”. The Archipelagos team continues its work at sea, collecting data and implementing conservation actions that are being documented for an international documentary produced for China’s Global News Network (CGTN).
The documentary will be broadcast on CGTN and other major international networks, reaching hundreds of millions of viewers worldwide.
After months of research and preparation, filming focuses on the deep waters of the Aegean, home to unique coralligenous habitats, as well as on surface waters where sperm whales, Cuvier’s beaked whales, and four dolphin species are regularly monitored by
Archipelagos - a long-term effort spanning over 25 years.
The production aims to highlight the extraordinary biodiversity of the Aegean Sea, a region that remains largely unknown to most Greeks, despite being one of the most important biodiversity hotspots in the Mediterranean and Europe.
The Aegean Sea holds a special place in history as the first region in the world where humans conducted systematic studies of marine species and ecosystems - the groundbreaking observations of Aristotle and Theophrastus, recorded around 2,300 years ago.
These early scientific achievements remain remarkably advanced for their time, yet often overlooked in modern Greece.
The documentary also highlights one of the most impactful and enduring initiatives quietly taking place in the Aegean: the work of the International School of the Sea, established by the Archipelagos Institute.
For over two decades, this pioneering program has provided hands-on, interdisciplinary training in marine conservation to more than 27,000 young scientists and students from 43 countries. It also hosts numerous postgraduate, doctoral, and undergraduate research projects in collaboration with leading international universities. ... See MoreSee Less
9 CommentsComment on Facebook
Άλλο ένα Περιβαλλοντικό Έγκλημα σε Εξέλιξη με Αποδέκτη το Θαλάσσιο Περιβάλλον
Το περιβαλλοντικό έγκλημα με αποδέκτη τη θάλασσα, το οποίο δημοσιοποίησε το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος με πρόσφατο δελτίο τύπου, συνεχίζει να εξελίσσεται στην κοίτη και τις όχθες του Ποταμού Τάνου, στο Παράλιο Άστρος Κυνουρίας της ανατολικής Πελοποννήσου, όπου χιλιάδες τόνοι απορριμμάτων έχουν εναποτεθεί σε απόσταση μόλις 1,5 χιλιομέτρου από τις εκβολές στη θάλασσα. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι η απόπειρα επικάλυψης από τις αρμόδιες αρχές μέρους των απορριμμάτων, μέσω επιφανειακών επιχωματώσεων που με ιδιαίτερο ζήλο ολοκληρώθηκαν σε διάστημα λίγων ημερών.
Οι βιαστικές επιχωματώσεις ήταν επακόλουθες της διάστασης που δόθηκε στο θέμα από τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα. Με τη γνωστή τακτική του να κρύβεται το πρόβλημα κάτω από το χαλί (ή στην προκειμένη περίπτωση κάτω από το χώμα), τώρα είναι λιγότερο ορατό, όμως ο αρχικός σχεδιασμός παραμένει ο ίδιος. Αυτοί που στοιβάζουν χιλιάδες τόνους απορριμμάτων στην κοίτη και τις όχθες ενός ποταμού, ο οποίος έχει ιστορικό πλημμυρικών φαινομένων, δεν μπορεί να έχουν άλλο στόχο από το να ξεφορτωθούν αυτούς τους όγκους σκουπιδιών στη θάλασσα.
Πέρα από την ευρεία δημοσιοποίηση των παραπάνω, το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος έχει ενημερώσει εκ νέου τις κατά τόπον δικαστικές αρχές, καθώς και την Εισαγγελία Περιβάλλοντος, για το σκέπασμα των σκουπιδιών με χώμα και μπάζα ως απόπειρα να κερδηθεί χρόνος μέχρι τις βροχοπτώσεις που θα τα οδηγήσουν μαζί με το χώμα στη θάλασσα, ενώ τις επόμενες ημέρες θα ενημερωθούν και οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Ε.
Δεδομένου ότι το ζήτημα είναι εν γνώση των τοπικών αρχών και κοινωνιών και όχι μόνο, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν γνωρίζει για αυτό το περιβαλλοντικό έγκλημα που πρόκειται να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ρύπανση που πρόκειται να προκληθεί σε μία από τις επόμενες έντονες βροχοπτώσεις, με αποδέκτη τον Αργολικό κόλπο και τα θαλάσσια οικοσυστήματα όλου του Αιγαίου και όχι μόνο, θα είναι μη διαχειρίσιμη και με μη αναστρέψιμες επιπτώσεις. Ενδεικτικό είναι ότι σε πρόσφατες μετρήσεις που έγιναν από τα εργαστήρια πεδίου στο ερευνητικό σκάφος Τρίτων του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, στην περιοχή του Αργολικού και του Σαρωνικού Κόλπου, διαπιστώθηκε ότι η ποσότητα των πλαστικών ινών και θραυσμάτων έχει εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια, πλησιάζοντας ή/και ξεπερνώντας αυτή των ίδιων των πλαγκτονικών οργανισμών. Αυτή η πλαστική ρύπανση έχει ήδη εισέλθει στην τροφική αλυσίδα των θαλασσών μας, στα θαλάσσια είδη και φυσικά στον άνθρωπο. Πέρα από τις άμεσες επιπτώσεις στην υγεία των θαλάσσιων ειδών και του ανθρώπου, αποτελεί και μία ανεξίτηλη τοξική παρακαταθήκη που κληρονομούμε στις επόμενες γενιές, με ανυπολόγιστες συνέπειες.
Προφανώς η περίπτωση της ρύπανσης στον ποταμό Τάνο δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά εν έτει 2025 τείνει να γίνει μία κανονικότητα στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις αυτονόητες πρακτικές διαχείρισης απορριμμάτων που εφαρμόζοντες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Στην προσπάθεια του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος να αποτρέψει τα πολυάριθμα - αντίστοιχα με τον ποταμό Τάνο - περιστατικά εγκληματικής ρύπανσης, που κάνουν τις θάλασσες μας να ασφυκτιούν από τους όγκους πλαστικού σε οποιαδήποτε μορφή (μακροπλαστικά, θραύσματα και μικροσκοπικές ίνες πλαστικού, καθώς και τα ακόμα μικρότερα νανοπλαστικά), έχουμε εντοπίσει και διερευνούμε δεκάδες άλλα σημεία αντίστοιχης ρύπανσης ανά την Ελλάδα, είτε λέγονται ΧΑΔΑ, είτε εντελώς παράνομα σημεία απόρριψης, με την θεσμική ευθύνη να βαρύνει τους Δήμους και τις Περιφέρειες και φυσικά το Υπουργείο Περιβάλλοντος που έχει τη συνολική ευθύνη. Σκόπιμα, μοναδικός μηχανισμός διαχείρισης αυτών των ανοιχτών χωματερών παραμένει ο αέρας, για τον διασκορπισμό των απορριμμάτων, καθώς και η βροχή, οι απορροές και τα ρέματα που τα οδηγούν στη θάλασσα.
Αντί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στη ρίζα του, όπως γίνεται σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο, συνεχίζεται σε εκατοντάδες σημεία ανά την Ελλάδα, ο διασκορπισμός χιλιάδων ή ακόμα και εκατομμυρίων τόνων πλαστικών απορριμμάτων, ενώ επαφιόμαστε στα θερινά επικοινωνιακά σόου καθαρισμού ακτών (greenwashing) από πολυεθνικές και κάποια ιδρυμάτα, συνήθως με πληρωμένους “εθελοντές” και χορηγούς επικοινωνίας διάφορα υπουργεία, π.χ. Υπουργείο Τουρισμού ή Υπουργείο Περιβάλλοντος, βαφτίζοντας μάλιστα την Ελλάδα "plastic free". Οι παραπάνω, με πλούσια θερινή δράση στις παραλίες μας, χαριεντίζονται γεμίζοντας σακούλες με σκουπιδάκια ως δράση “εταιρικής κοινωνικής ανευθυνότητας”, ανακτώντας ένα απειροελάχιστο ποσοστό της ρύπανσης που συνολικά δεν προσεγγίζει ούτε το 1%. Οι εμπλεκόμενοι προσπαθούν να κερδίσουν επικοινωνιακά, ενώ η κατάσταση της πλαστικής ρύπανσης στις θάλασσές μας παραμένει ασφυκτική και επιδεινώνεται επικίνδυνα, μήνα με το μήνα.
Τα παραπάνω προφανώς δεν έχουν καμία σχέση με τις σημαντικές πρωτοβουλίες καθαρισμού από τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες όλο το χρόνο προσπαθούν να απαλλαγούν από τα σκουπίδια που κατακλύζουν τις ακτές τους, ως δράσεις αυτονόητες και όχι επικοινωνιακές.
Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος θα εξαντλήσει κάθε θεσμικό μέσο και μέτρο, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, μέχρι να λυθεί το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης και αναίτιας πλαστικής ρύπανσης και να αποτραπεί αυτή η επερχόμενη κρίση, την οποία μπορεί να την δημιουργούν λίγοι, αλλά θα την επωμιστούν οι πολλοί, και πάνω από όλα οι επόμενες γενιές που δεν θα έχουν καμία ευθύνη για αυτή την κατάσταση, δεδομένου ότι η ρύπανση που θα προκληθεί είναι μη διαχειρίσιμη, τοξική και μη αναστρέψιμη.
Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος κάνει εκκληση σε όσους πολίτες και συλλογικότητες δεν θέλουν να συμμετέχουν στην κοινωνική συγκάλυψη, να αναλάβουν και αυτοί τις ευθύνες που τους αναλογούν. Με όποιες δυνάμεις έχουμε θα στηρίξουμε κάθε πρωτοβουλία που στοχεύει να αντιμετωπίσει αυτά τα συνεχιζόμενα περιβαλλοντικά εγκλήματα ανά την Ελλάδα. ... See MoreSee Less
8 CommentsComment on Facebook