+2

Μαθητές από το Πρώτο Γενικό Λύκειο Χίου ταξίδεψαν έως τη Σάμο, για να παρακολουθήσουν σειρά μαθημάτων του Διεθνούς Σχολείου της Θάλασσας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, με θέμα την εφαρμοσμένη προστασία των θαλασσών και του περιβάλλοντος.

Στο ερευνητικό σκάφος Τρίτων, στο συνεδριακό κέντρο που χρησιμοποιείται και ως χώρος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, καθώς και στον υδροβιότοπο της Αλυκής – Ψιλής Άμμου, οι μαθητές συνεργάστηκαν επί δύο ημέρες με ερευνητές διαφόρων ειδικοτήτων του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος. Μαζί απέκτησαν γνώσεις για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, το περιβαλλοντικό δίκαιο, τους τρόπους καταγραφής της χλωρίδας, της πανίδας και των φυσικοχημικών παραμέτρων και πολλά άλλα.

Με σκοπό να κατανοήσουν τις σύνθετες διαδικασίες που σχετίζονται με τη θαλάσσια προστασία, έπειτα από προεργασία με τους θαλάσσιους επιστήμονες και νομικούς περιβάλλοντος του Ινστιτούτου Αρχιπελάγους, οι μαθητές συμμετείχαν και σε μία διαδραστική “εικονική δίκη” με θέμα τη καταστροφική αλιεία.
Χάρη στις πρωτοβουλίες των εξαιρετικών εκπαιδευτικών, τέθηκαν οι βάσεις ώστε αυτή η συνεργασία να συνεχιστεί, τόσο διαδικτυακά, όσο και στη Χίο, όπου αναμένεται να βρεθούμε σύντομα στις χειμερινές ερευνητικές αποστολές μας.

Αυτή η συνεργασία αποτελεί ένα ενδεικτικό παράδειγμα ότι δεν πρέπει να αποδίδουμε την έλλειψη περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα κενά του εκπαιδευτικού συστήματος. Απαιτούνται πρωτοβουλίες, μεράκι και ενεργή συμμετοχή από εκπαιδευτικούς και μαθητές, ώστε η γνώση να ξεπερνά τα όρια της τάξης, να αξιοποιείται παραγωγικά ο χρόνος των εκπαιδευτικών εκδρομών και η εκπαίδευση να μετατρέπεται σε βίωμα και έμπνευση για δράση, και όχι ως απολεσμένος χρόνος.

Καθώς οι γενιές μας έχουν καταφέρει μόνο να “αναβαθμίσουν” τα περιβαλλοντικά προβλήματα, είναι επείγον να προωθήσουμε την ουσιαστική εκπαίδευση και την προετοιμασία της νέας γενιάς, η οποία θα κληθεί να αντιμετωπίσει όλα όσα έχουμε προκαλέσει. ... See MoreSee Less

🌊 Διεθνές Ντοκιμαντέρ για το κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο China’s Global News Network (CGTN)

Τρίτη ημέρα γυρισμάτων σήμερα, εν πλω στον «Τρίτωνα» στο Βορειοανατολικό Αιγαίο, όπου οι ερευνητές του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος συνεχίζουν τη συλλογή δεδομένων και τις δράσεις προστασίας που κινηματογραφούνται στο πλαίσιο παραγωγής ενός διεθνούς ντοκιμαντέρ για το κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο China’s Global News Network (CGTN).

Το ντοκιμαντέρ θα προβληθεί στο CGTN, καθώς και σε άλλα μεγάλα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα, φτάνοντας σε εκατοντάδες εκατομμύρια θεατές σε όλο τον κόσμο.

Ύστερα από πολύμηνη έρευνα και προετοιμασία, τα γυρίσματα επικεντρώνονται στα βαθιά νερά του Αιγαίου, όπου βρίσκονται μοναδικοί κοραλλιγενείς οικότοποι, καθώς και στα επιφανειακά νερά, όπου παρατηρείται συνεχής παρουσία φυσητήρων, ζιφιών και των τεσσάρων ειδών δελφινιών που το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος παρακολουθεί συστηματικά τα τελευταία 25 χρόνια.

Η παραγωγή στοχεύει να αναδείξει τη μοναδική βιοποικιλότητα του Αιγαίου, μιας θάλασσας που ακόμα παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη στους περισσότερους Έλληνες, παρότι αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιοχές υψηλής βιοποικιλότητας (hotspots βιοποικιλότητας) στη Μεσόγειο και την Ευρώπη.
Το Αιγαίο είναι γνωστό διεθνώς ως η θάλασσα όπου για πρώτη φορά στην ιστορία οι άνθρωποι μελέτησαν συστηματικά τα θαλάσσια είδη και οικοσυστήματα - χάρη στις εντυπωσιακές για την εποχή παρατηρήσεις του Αριστοτέλη και του Θεόφραστου, πριν από περίπου 2 300 χρόνια. Καταγραφές πρωτοποριακές, που ωστόσο στην Ελλάδα στις μέρες μας επιμένουμε να αγνοούμε.
Παράλληλα, το ντοκιμαντέρ ξεδιπλώνει μία από τις πιο σημαντικές δράσεις που συμβαίνουν σιωπηρά στο Αιγαίο: εκείνες του International School of the Sea - του Διεθνούς Σχολείου της Θάλασσας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος.

Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, έχει εκπαιδεύσει, με διεπιστημονική προσέγγιση στη θαλάσσια προστασία, πάνω από 27.000 νέους επιστήμονες και φοιτητές από 43 χώρες. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο του Διεθνούς Σχολείου υλοποιούνται πολυάριθμες μεταπτυχιακές και διδακτορικές έρευνες, καθώς και προπτυχιακές μελέτες σε συνεργασία με κορυφαία διεθνή πανεπιστήμια.

Σκοπός μας είναι να συμβάλλουμε στην προετοιμασία μιας νέας γενιάς επιστημόνων, με αντίληψη, γνώση και ιδεολογία, ικανής να αντιμετωπίσει τα ολοένα αυξανόμενα προβλήματα που οι δικές μας γενιές έχουν δημιουργήσει στο θαλάσσιο περιβάλλον.

><((((º>

🌊 International Documentary Showcases the Hidden Wonders of the Aegean Sea
Produced for China’s Global News Network (CGTN)

Filming is underway in the Northeastern Aegean Sea, with the third day of shooting taking place aboard the research vessel “Triton”. The Archipelagos team continues its work at sea, collecting data and implementing conservation actions that are being documented for an international documentary produced for China’s Global News Network (CGTN).

The documentary will be broadcast on CGTN and other major international networks, reaching hundreds of millions of viewers worldwide.

After months of research and preparation, filming focuses on the deep waters of the Aegean, home to unique coralligenous habitats, as well as on surface waters where sperm whales, Cuvier’s beaked whales, and four dolphin species are regularly monitored by

Archipelagos - a long-term effort spanning over 25 years.
The production aims to highlight the extraordinary biodiversity of the Aegean Sea, a region that remains largely unknown to most Greeks, despite being one of the most important biodiversity hotspots in the Mediterranean and Europe.

The Aegean Sea holds a special place in history as the first region in the world where humans conducted systematic studies of marine species and ecosystems - the groundbreaking observations of Aristotle and Theophrastus, recorded around 2,300 years ago.

These early scientific achievements remain remarkably advanced for their time, yet often overlooked in modern Greece.

The documentary also highlights one of the most impactful and enduring initiatives quietly taking place in the Aegean: the work of the International School of the Sea, established by the Archipelagos Institute.

For over two decades, this pioneering program has provided hands-on, interdisciplinary training in marine conservation to more than 27,000 young scientists and students from 43 countries. It also hosts numerous postgraduate, doctoral, and undergraduate research projects in collaboration with leading international universities. ... See MoreSee Less

+3

Άλλο ένα Περιβαλλοντικό Έγκλημα σε Εξέλιξη με Αποδέκτη το Θαλάσσιο Περιβάλλον

Το περιβαλλοντικό έγκλημα με αποδέκτη τη θάλασσα, το οποίο δημοσιοποίησε το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος με πρόσφατο δελτίο τύπου, συνεχίζει να εξελίσσεται στην κοίτη και τις όχθες του Ποταμού Τάνου, στο Παράλιο Άστρος Κυνουρίας της ανατολικής Πελοποννήσου, όπου χιλιάδες τόνοι απορριμμάτων έχουν εναποτεθεί σε απόσταση μόλις 1,5 χιλιομέτρου από τις εκβολές στη θάλασσα. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι η απόπειρα επικάλυψης από τις αρμόδιες αρχές μέρους των απορριμμάτων, μέσω επιφανειακών επιχωματώσεων που με ιδιαίτερο ζήλο ολοκληρώθηκαν σε διάστημα λίγων ημερών.

Οι βιαστικές επιχωματώσεις ήταν επακόλουθες της διάστασης που δόθηκε στο θέμα από τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα. Με τη γνωστή τακτική του να κρύβεται το πρόβλημα κάτω από το χαλί (ή στην προκειμένη περίπτωση κάτω από το χώμα), τώρα είναι λιγότερο ορατό, όμως ο αρχικός σχεδιασμός παραμένει ο ίδιος. Αυτοί που στοιβάζουν χιλιάδες τόνους απορριμμάτων στην κοίτη και τις όχθες ενός ποταμού, ο οποίος έχει ιστορικό πλημμυρικών φαινομένων, δεν μπορεί να έχουν άλλο στόχο από το να ξεφορτωθούν αυτούς τους όγκους σκουπιδιών στη θάλασσα.

Πέρα από την ευρεία δημοσιοποίηση των παραπάνω, το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος έχει ενημερώσει εκ νέου τις κατά τόπον δικαστικές αρχές, καθώς και την Εισαγγελία Περιβάλλοντος, για το σκέπασμα των σκουπιδιών με χώμα και μπάζα ως απόπειρα να κερδηθεί χρόνος μέχρι τις βροχοπτώσεις που θα τα οδηγήσουν μαζί με το χώμα στη θάλασσα, ενώ τις επόμενες ημέρες θα ενημερωθούν και οι αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Ε.

Δεδομένου ότι το ζήτημα είναι εν γνώση των τοπικών αρχών και κοινωνιών και όχι μόνο, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν γνωρίζει για αυτό το περιβαλλοντικό έγκλημα που πρόκειται να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ρύπανση που πρόκειται να προκληθεί σε μία από τις επόμενες έντονες βροχοπτώσεις, με αποδέκτη τον Αργολικό κόλπο και τα θαλάσσια οικοσυστήματα όλου του Αιγαίου και όχι μόνο, θα είναι μη διαχειρίσιμη και με μη αναστρέψιμες επιπτώσεις. Ενδεικτικό είναι ότι σε πρόσφατες μετρήσεις που έγιναν από τα εργαστήρια πεδίου στο ερευνητικό σκάφος Τρίτων του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, στην περιοχή του Αργολικού και του Σαρωνικού Κόλπου, διαπιστώθηκε ότι η ποσότητα των πλαστικών ινών και θραυσμάτων έχει εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια, πλησιάζοντας ή/και ξεπερνώντας αυτή των ίδιων των πλαγκτονικών οργανισμών. Αυτή η πλαστική ρύπανση έχει ήδη εισέλθει στην τροφική αλυσίδα των θαλασσών μας, στα θαλάσσια είδη και φυσικά στον άνθρωπο. Πέρα από τις άμεσες επιπτώσεις στην υγεία των θαλάσσιων ειδών και του ανθρώπου, αποτελεί και μία ανεξίτηλη τοξική παρακαταθήκη που κληρονομούμε στις επόμενες γενιές, με ανυπολόγιστες συνέπειες.

Προφανώς η περίπτωση της ρύπανσης στον ποταμό Τάνο δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά εν έτει 2025 τείνει να γίνει μία κανονικότητα στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις αυτονόητες πρακτικές διαχείρισης απορριμμάτων που εφαρμόζοντες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

Στην προσπάθεια του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος να αποτρέψει τα πολυάριθμα - αντίστοιχα με τον ποταμό Τάνο - περιστατικά εγκληματικής ρύπανσης, που κάνουν τις θάλασσες μας να ασφυκτιούν από τους όγκους πλαστικού σε οποιαδήποτε μορφή (μακροπλαστικά, θραύσματα και μικροσκοπικές ίνες πλαστικού, καθώς και τα ακόμα μικρότερα νανοπλαστικά), έχουμε εντοπίσει και διερευνούμε δεκάδες άλλα σημεία αντίστοιχης ρύπανσης ανά την Ελλάδα, είτε λέγονται ΧΑΔΑ, είτε εντελώς παράνομα σημεία απόρριψης, με την θεσμική ευθύνη να βαρύνει τους Δήμους και τις Περιφέρειες και φυσικά το Υπουργείο Περιβάλλοντος που έχει τη συνολική ευθύνη. Σκόπιμα, μοναδικός μηχανισμός διαχείρισης αυτών των ανοιχτών χωματερών παραμένει ο αέρας, για τον διασκορπισμό των απορριμμάτων, καθώς και η βροχή, οι απορροές και τα ρέματα που τα οδηγούν στη θάλασσα.

Αντί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στη ρίζα του, όπως γίνεται σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο, συνεχίζεται σε εκατοντάδες σημεία ανά την Ελλάδα, ο διασκορπισμός χιλιάδων ή ακόμα και εκατομμυρίων τόνων πλαστικών απορριμμάτων, ενώ επαφιόμαστε στα θερινά επικοινωνιακά σόου καθαρισμού ακτών (greenwashing) από πολυεθνικές και κάποια ιδρυμάτα, συνήθως με πληρωμένους “εθελοντές” και χορηγούς επικοινωνίας διάφορα υπουργεία, π.χ. Υπουργείο Τουρισμού ή Υπουργείο Περιβάλλοντος, βαφτίζοντας μάλιστα την Ελλάδα "plastic free". Οι παραπάνω, με πλούσια θερινή δράση στις παραλίες μας, χαριεντίζονται γεμίζοντας σακούλες με σκουπιδάκια ως δράση “εταιρικής κοινωνικής ανευθυνότητας”, ανακτώντας ένα απειροελάχιστο ποσοστό της ρύπανσης που συνολικά δεν προσεγγίζει ούτε το 1%. Οι εμπλεκόμενοι προσπαθούν να κερδίσουν επικοινωνιακά, ενώ η κατάσταση της πλαστικής ρύπανσης στις θάλασσές μας παραμένει ασφυκτική και επιδεινώνεται επικίνδυνα, μήνα με το μήνα.

Τα παραπάνω προφανώς δεν έχουν καμία σχέση με τις σημαντικές πρωτοβουλίες καθαρισμού από τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες όλο το χρόνο προσπαθούν να απαλλαγούν από τα σκουπίδια που κατακλύζουν τις ακτές τους, ως δράσεις αυτονόητες και όχι επικοινωνιακές.

Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος θα εξαντλήσει κάθε θεσμικό μέσο και μέτρο, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, μέχρι να λυθεί το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης και αναίτιας πλαστικής ρύπανσης και να αποτραπεί αυτή η επερχόμενη κρίση, την οποία μπορεί να την δημιουργούν λίγοι, αλλά θα την επωμιστούν οι πολλοί, και πάνω από όλα οι επόμενες γενιές που δεν θα έχουν καμία ευθύνη για αυτή την κατάσταση, δεδομένου ότι η ρύπανση που θα προκληθεί είναι μη διαχειρίσιμη, τοξική και μη αναστρέψιμη.

Το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος κάνει εκκληση σε όσους πολίτες και συλλογικότητες δεν θέλουν να συμμετέχουν στην κοινωνική συγκάλυψη, να αναλάβουν και αυτοί τις ευθύνες που τους αναλογούν. Με όποιες δυνάμεις έχουμε θα στηρίξουμε κάθε πρωτοβουλία που στοχεύει να αντιμετωπίσει αυτά τα συνεχιζόμενα περιβαλλοντικά εγκλήματα ανά την Ελλάδα. ... See MoreSee Less