1.Αλιευτικό Παρατηρητήριο - Δράση για την καταπολέμηση της καταστροφικής αλιείας.
Με στόχο την καταπολέμηση της παράνομης και καταστροφικής αλιείας στις ελληνικές θάλασσες, το Αρχιπέλαγος έχει δημιουργήσει το Αλιευτικό Παρατηρητήριο που απαρτίζεται από ένα ενεργό δίκτυο πολιτών (αλιείς, κατοίκους και επισκέπτες παράκτιων περιοχών), οι οποίοι παρέχουν πολύτιμες, εμπιστευτικές πληροφορίες, συνήθως σε πραγματικό χρόνο, για δραστηριότητες παράνομης και καταστροφικής αλιείας που εντοπίζουν στην περιοχή τους. Τα στοιχεία αυτά επαληθεύονται από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές. Αναλυτικές αναφορές καταρτίζονται τακτικά και αποστέλλονται στις αρμόδιες ευρωπαϊκές και ελληνικές αρχές.
Οι πληροφορίες που λαμβάνουμε σχετικά με τα περιστατικά καταστροφικής ή παράνομης αλιείας ελέγχονται για την εγκυρότητα τους καθώς και για τον τύπο και την έκταση του προβλήματος που προκλήθηκε. Όταν είναι απαραίτητο, το Αρχιπέλαγος κάνει χρήση όλων των διαθέσιμων νομικών μέσων, ενώ παράλληλα ενημερώνει τις εθνικές και κοινοτικές αρχές, ιδιαίτερα στην περίπτωση των καταστροφικών αλιευτικών πρακτικών που προκαλούν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Υπάρχει μερικές φορές μια απροθυμία να αναφερθούν τέτοιου είδους δραστηριότητες, ιδίως όταν συμβαίνουν σε μια μικρή κοινότητα, γι 'αυτό είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι σε όλα τα στάδια αυτής της διαδικασίας κρατάμε την πηγή των πληροφοριών μας αυστηρά εμπιστευτική.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, είναι πολύ ενθαρρυντικό να βλέπουμε την αυξανόμενη συνεργασία των αλιέων και κατοίκων των παράκτιων περιοχών, στον εντοπισμό και αναφορά καταστροφικών αλιευτικών πρακτικών. Αυτό δείχνει την ανάπτυξη του αισθήματος ευθύνης για την παραγωγικότητα των θαλασσών και των ιχθυαποθεμάτων, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων.
Χρειαζόμαστε τη βοήθειά ΣΟΥ!
Η καταστροφική και παράνομη αλιεία δεν μπορεί πλέον να γίνεται ανεκτή. Είναι η κλοπή ενός κοινού πόρου από τις τοπικές κοινωνίες και τις μελλοντικές γενιές. Παράλληλα προκαλεί σημαντική οικονομική ζημιά στους αλιείς που επιλέγουν να ψαρεύουν με βιώσιμους τρόπους, θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση απειλούμενων ειδών όπως τα θαλάσσια θηλαστικά στις θάλασσές μας, οδηγεί ορισμένα ιχθυαποθέματα στα όρια της κατάρρευσης, ενώ οι καταναλωτές αναπόφευκτα θα θεωρούν πολύ ακριβά αειφόρα αλιεύματα.
Τι να αναφέρετε?
- Μηχανότρατες που αλιεύουν εντός του 1,5 ναυτικού μιλίου από την ακτή και σε βάθη μικρότερα από 50 μέτρα.
- Την αλιεία με δυναμίτη.
- Αλιεία με ψαροντούφεκο κατά τη διάρκεια αυτονομης κατάδυσης/ ή κατά τη διάρκεια της νύχτας
- Παράνομες πρακτικές αλιείας από σκάφη από άλλες χώρες (συνήθως από τουρκικά ή ιταλικά αλιευτικά).
- Η πώληση προστατεύόμενων ειδών ή υπομεγεθών αλιευμάτων, ή ψαριών που προέρχονται από ερασιτεχνική αλιεία (π.χ. ψαροντούφεκο).
Μην το αγνοήσετε!
Αν δείτε ή ακούσετε για οποιοδήποτε περιστατικό καταστροφικής η παράνομης αλιείας, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας.
2.Δημιουργία της πρώτης συν-διαχειριζόμενης Προστατευόμενης Περιοχής Αλιείας στην Ελλάδα.
Με στόχο τη δημιουργία ενός μοντέλου αποτελεσματικής αλιευτικής διαχείρισης, αλλά και ενός πρώτου θετικού προηγούμενου για τα ελληνικά δεδομένα, το Αρχιπέλαγος εργάζεται για τη θεσμοθέτηση της πρώτης "συν-διαχειριζόμενης Προστατευόμενης Περιοχής Αλιείας" στην Ελλάδα. Έπειτα από μία δεκαετία και πλέον στενής συνεργασίας με τις τοπικές αλιευτικές κοινωνίες τις αρχές στην περιοχή του ανατολικού Αιγαίου, και κατά τη συλλογή των απαραίτητων επιστημονικών δεδομένων για την αλιευτική παραγωγή και πρακτικές, δημιουργήθηκε η βάση για την επιτυχή συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και για την ενεργό συμμετοχή τους στη διαδικασία της συν-διαχείρισης. Η Προστατευόμενη Περιοχή Αλιείας έχει ως στόχο να δώσει στις τοπικές κοινωνίες το νομικό πλαίσιο, αλλά και το απαραίτητο επιστημονικό υπόβαθρο ώστε να μπορούν να συνδιαχειρίζονται τα τοπικά τους ιχθυαποθέματα και τις αλιευτικές δραστηριότητες, ενώ παράλληλα να εντοπίζουν και να καταπολεμούν τις πρακτικές καταστροφικής και παράνομης αλιείας που παρατηρούνται ως συνήθης πρακτική στην περιοχή.

3.Καταγραφή της αλιευτικής παραγωγής.
Εκτίμηση της κατάστασης των ιχθυαποθεμάτων μέσω της καταγραφής της αλιευτικής παραγωγής και των εκφορτώσεων, σε μικρούς λιμένες του αν. Αιγαίου όπου δεν γίνονται ποτέ αλιευτικές καταγραφές. Με αυτόν τον τρόπο αποκτούμε ενδείξεις για τις μεταβολές των ιχθυαποθεμάτων. Τα στοιχεία που συγκεντρώνονται από τις μακροπρόθεσμες καταγραφές της αλιευτικής παραγωγής είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη αειφορικών μέτρων διαχείρισης, τα οποία στοχεύουν στην ανάκαμψη των ιχθυαποθεμάτων.
4.Συλλογή δεδομένων μέσω ερωτηματολογίων-συνεντεύξεων.
Στο Αρχιπέλαγος συγκεντρώνουμε δεδομένα από τους αλιείς των νησιών, με στόχο να κατανοήσουμε:
- Τις αλιευτικές τεχνικές και πρακτικές που χρησιμοποιούνται σε κάθε περιοχή.
- Ιστορικά στοιχεία για την αλιευτική παραγωγή.
- Την κοινωνικο-οικονομική σημασία της αλιείας για τις διάφορες νησιωτικές και παράκτιες κοινωνίες.
- Την έκταση των ζημιών που προκαλούνται στα αλιευτικά εργαλεία, από προστατευόμενα θαλάσσια είδη, όπως τα δελφίνια και οι φώκιες.
- Τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να περιοριστούν οι επιπτώσεις της αλιευτικής δραστηριότητας για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και τα ιχθυαποθέματα.

5.Καταγραφή της βιοποικιλότητας των παράκτιων οικοτόπων.
Με στόχο την καλύτερη κατανόηση της κατάστασης της τοπικής αλιείας, παράλληλα με την καταγραφή των εκφορτώσεων διεξάγεται έρευνα για την καταγραφή της βιοποικιλότητας και των παραγόντων υποβάθμισης των παράκτιων οικοσυστημάτων. Οι καταγραφές της βιοποικιλότητας γίνονται σε συνδυασμό με την καταγραφή των φυσικοχημικών παραμέτρων των παράκτιων οικοτόπων, παρέχοντας έτσι ανεκτίμητες πληροφορίες που σχετίζονται με τις αλλαγές που παρατηρούνται στα οικοσυστήματα με την πάροδο του χρόνου.

6.Ανάλυση της οικολογίας των αλιευμάτων.
Δείγματα ψαριών συγκεντρώνονται από διάφορα διάφορα είδη που αλιεύονται στην περιοχή. Τα δείγματα αυτά υποβάλλονται σε ανάλυση των ωτολίθων, καθώς και σε βιολογικές, μορφομετρικές και σε κάποιες περιπτώσεις οικοτοξικολογικές αναλύσεις. Σε κάθε περίπτωση η δειγματοληψία γίνεται αμέσως μετά την αλίευση, και καταγράφεται το μήκος, το βάρος, το φύλο και η αναπαραγωγική ωριμότητά τους. Επιλεγμένα δείγματα αποστέλλονται σε εργαστήρια που ειδικεύονται στην οικοτοξικολογική έρευνα για περαιτέρω ανάλυση.

7.Άσκησης πολιτικής πίεσης.
Η διεπιστημονική έρευνα του Αρχιπελάγους ενισχύει τόσο τις δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας, όσο και τις δράσεις που στοχεύουν στην άσκηση πολιτικής πίεσης. Διαθέτοντας σημαντικά επιστημονικά δεδομένα και στοιχεία, είμαστε σε θέση να ασκήσουμε πίεση σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο, για τη λήψη ή την εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων που θα εξασφαλίσουν την προστασία των θαλασσών και των ιχθυαποθεμάτων.
8.Δράσεις ευαισθητοποίησης.
Παράλληλα με την ερευνητική δράση, στο Αρχιπέλαγος εργαζόμαστε για την ευαισθητοποίηση και την ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών, σε θέματα που σχετίζονται με την αειφόρο αλιεία, την καταπολέμηση των καταστροφικών αλιευτικών πρακτικών και την προστασία των θαλάσσιων πόρων. Θεωρούμε πολύ σημαντικό να ενθαρρύνουμε και να στηρίζουμε τις πρωτοβουλίες που ξεκινούν από τις τοπικές κοινωνίες, βοηθώντας τους να αποκτήσουν το ρόλο του διαχειριστή και φύλακα των ιχθυαποθεμάτων της περιοχής τους, από τα οποία εξαρτάται άλλωστε και η ίδια η επιβίωση του.