Τις τελευταίες εβδομάδες σε πολλές ακτές του Αιγαίου, της Κύπρου και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου, καταγράφουμε ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο που παρατηρείται περιοδικά, συνήθως ανά 5-10 έτη. Στις ακτές υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση καρπών Ποσειδωνίας, η οποία ακολουθεί την ανθοφορία που καταγράψαμε το περασμένο φθινόπωρο. Η προηγούμενη αντίστοιχη καταγραφή μας ήταν το φθινόπωρο του 2012 και την άνοιξη του 2013.
Τα θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας αποτελούν ένα πραγματικά ξεχωριστό φυτό της θάλασσας. Δεν είναι φύκος, είναι ένα ανώτερο φυτό, αντίστοιχο με αυτά της στεριάς απ’ όπου και προέρχεται άλλωστε. Ανθοφορεί και καρποφορεί, σχηματίζει βαθύ ρίζωμα και σε αυτό βασίζεται η παραγωγικότητα, αλλά και η καθαρότητα των θαλασσών μας.
Δεδομένης της μοναδικότητας αυτού του φαινομένου, οι ερευνητές παράκτιας οικολογίας του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος που δραστηριοποιούνται σε διάφορα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, έχουν ήδη συγκεντρώσει περισσότερους από 12.000 καρπούς και σπόρους που θα χρησιμοποιήσουμε τις επόμενες εβδομάδες για χρήση σε πειραματικούς υποβρύχιους κήπους. Δεδομένης της ιδιομορφίας και της δυσκολίας αυτού του εγχειρήματος, έχουν γίνει πολύ λίγες αντίστοιχες προσπάθειες επαναφύτευσης Ποσειδωνίας παγκοσμίως.
Πως μπορείτε να βοηθήσετε?
Στην Ελλάδα όπου η ακτογραμμή ξεπερνάει σε έκταση τα 18,000 χιλιόμετρα, η συμβολή όλων είναι ανεκτίμητη για την παρακολούθηση της έκτασης του φαινομένου της καρποφορίας. Εάν βρεθείτε σε ακτές ή παραλίες, παρατηρήστε με προσοχή και στείλτε μία φωτογραφία από σπόρους ή καρπούς που τυχόν εντοπίσετε στο [email protected]
Σύμμαχος μας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής
Πρέπει να θυμίσουμε για άλλη μία φορά ότι τα λιβάδια Ποσειδωνίας είναι ένας πολύτιμος σύμμαχός μας που μπορεί να περιορίσει ή και να αναστρέψει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Μπορούν να απορροφήσουν έως και 35 φορές περισσότερο άνθρακα, σε σύγκριση με τα τροπικά δάση.
Η έκταση τους στη Μεσόγειο έχει ήδη μειωθεί κατά 34% κυρίως λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων όπως η ανεξέλεγκτη αγκυροβολία, οι καταστροφικές πρακτικές αλιείας και η εντατική ιχθυοκαλλιέργεια κοντά σε λιβάδια Ποσειδωνίας. Η καταστροφή ενός λιβαδιού Ποσειδωνίας συνεπάγεται τον αφανισμό ενός ολόκληρου οικοσυστήματος αλλά και την εκ νέου απελευθέρωση όλης της ποσότητας μπλε άνθρακα που αποθηκεύεται σε αυτά.
Σε μία εποχή όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα καταστρέφει τον ένα φυσικό πόρο μετά τον άλλο, ενώ συνεχίζουμε να δημιουργούμε όλο και περισσότερα προβλήματα αντί να τα επιλύουμε, είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη, μετά από την αναγνώριση και την καταγραφή του κάθε προβλήματος, να περνάμε στην επίλυση ή έστω στην αντιμετώπισή τους.
Για το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος
Αναστασία Μήλιου [email protected]
