Η κατάσταση με τους πολλές χιλιάδες πρόσφυγες που συνεχίζουν να διαπλέουν το Αιγαίο κατά τους δύσκολους χειμερινούς μήνες, γίνεται ολοένα και πιο σκληρή. Στα νησιά ευτυχώς οι υποδομές έχουν οργανωθεί αρκετά και τίποτα δεν θυμίζει το χάος των καλοκαιρινών μηνών, όταν λίγοι άνθρωποι, εθελοντές και τοπικοί φορείς, παλεύαμε με ιδίους πόρους να καλύψουμε τις πολυάριθμες ανάγκες των χιλιάδων συνανθρώπων μας που έφταναν καθημερινά. Πλέον πολλές οργανώσεις και εθελοντές, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς οι επίσημες οργανώσεις αρωγής οι οποίες κατέφθασαν στα νησιά με μεγάλη καθυστέρηση, βρίσκονται στα νησιά του αν. Αιγαίου και καθώς διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους, βοηθούν πολύπλευρα δημιουργώντας υποδομές και προσφέροντας είδη πρώτης ανάγκης.
Οι ανάγκες έχουν αλλάξει και αυτές, το καλοκαίρι είχαμε να αντιμετωπίσουμε την αφυδάτωση και την ηλίαση, ενώ τώρα η μεγαλύτερη δυσκολία για τους πρόσφυγες είναι να καταφέρουν να διαπλεύσουν τα δύσκολα περάσματα του Αιγαίου, να αντιμετωπίσουν τη φουρτουνιασμένη θάλασσα και τα έντονα θαλάσσια ρεύματα του χειμώνα και να φτάσουν ζωντανοί στις ακτές. Εάν τα καταφέρουν, τότε θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το κρύο και τις βροχές.
Αν και οι ροές των προσφύγων είναι πλέον μικρότερες απ’ ότι το καλοκαίρι και το φθινόπωρο λόγω της δυσκολίας του ταξιδιού, το πρόσωπο του χειμώνα για τους πρόσφυγες είναι πραγματικά σκληρό.
Παρά από το εξαιρετικά δύσκολο και σημαντικό έργο που κάνουν τόσο οι εθελοντές διασώστες, και το προσωπικό της ακτοφυλακής στα νησιά του αν. Αιγαίου, οι πνιγμοί είναι δυστυχώς αυξανόμενοι. Τις προηγούμενες μόλις ημέρες, νεκρά πτώματα παιδιών και ενήλικων ανασύρθηκαν πάλι στις ακτές της Ικαρίας, των Φούρνων, του Αγαθονησίου, αλλά και στις Τουρκικές ακτές, και πολλά άλλα είναι αυτά για τα οποία δεν θα μάθουμε ποτέ… Αυτό που είναι όμως ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι κινδυνεύουμε να συνηθίζουμε τους πνιγμούς συνανθρώπων μας δίπλα μας, κάτι που συχνά πλέον περνάει στις τελευταίες ειδήσεις.
Οι Προσπάθειες του Αρχιπελάγους
Αυτό που πρέπει σίγουρα να αναγνωριστεί είναι η τεράστια προσπάθεια που επί πολλούς μήνες υλοποιούν στα νησιά τοπικές οργανώσεις και απλοί άνθρωποι που δεν μπορούσαν να μείνουν άπραγοι απέναντι σε αυτή την πραγματική ανθρωπιστική κρίση, και παρ’ όλες τις αντιξοότητες και τα προσωπικά προβλήματα που ο καθένας τους αντιμετωπίζει, προσφέρουν ένα πραγματικά ανεκτίμητο έργο.
Έτσι και όλοι εμείς στο Αρχιπέλαγος, θεωρήσαμε ότι δεν μπορούμε παρά να συμβάλλουμε με τα λίγα μέσα που διαθέτουμε στην αντιμετώπιση αυτού του τεράστιου προβλήματος, όπως άλλωστε εδώ και χρόνια εκφράζουμε διακριτικά την αλληλεγγύη μας προς στους συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη, στα νησιά και σε υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας.
Έτσι και αυτή την προσπάθειά μας να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας την θεωρήσαμε ως κάτι το αυτονόητο και από το ξεκίνημα αυτού του ανθρωπιστικού δράματος βρισκόμαστε δίπλα στους πρόσφυγες, σε στενή συνεργασία με τις πρωτοβουλίες πολιτών και τοπικών φορέων, αλλά και με τις διεθνείς οργανώσεις αρωγής όταν αυτές επιτέλους έφτασαν στο αν. Αιγαίο. Έχουμε διαθέσει τόσο το ανθρώπινο δυναμικό μας, όσο και τις υποδομές μας (σκάφη, αυτοκίνητα, ερευνητικές βάσεις) στην αντιμετώπιση αυτής της απίστευτης ανθρωπιστικής κρίσης.
Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι όλη αυτή η προσπάθεια του Αρχιπελάγους, είναι απολύτως αφιλοκερδής, βασίζεται σε ιδίους πόρους που στερούμε από την έρευνα, τις δράσεις και τους πόρους διαβίωσής μας. Ανεκτίμητη είναι και η συγκινητική ανταπόκριση φίλων του Αρχιπελάγους που επί μήνες μας αποστέλλουν είδη πρώτης ανάγκης (κυρίως ρούχα, τρόφιμα, βρεφικά είδη κλπ) που ταξινομούμε σε χώρους που έχουμε διαθέσει για το σκοπό αυτό στις ερευνητικές μας βάσεις στη Σάμο. Με στόχο εξασφαλίσουμε τη σωστή διανομή εκεί που υπάρχει πραγματική ανάγκη, πέραν από τη σκληρή δουλειά των ανθρώπων του Αρχιπελάγους, βρισκόμαστε σε συνεργασία τόσο με το ΚΕΛΠΝΟ από τις πρώτες ημέρες της κρίσης, καθώς επίσης και με τη διεθνή οργάνωση Samaritans Purse με τους οποίους διατηρούμε κοινή αποθήκη καθώς αυτοί υλοποιούν τις δύσκολες νυχτερινές βάρδιες διανομής ειδών στους πρόσφυγες που φτάνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας. Επίσης έχουμε μία κοινή αποθήκη και με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στους οποίους δίνουμε είδη πρώτης ανάγκης που διανέμουν στη Σάμο, ενώ παράλληλα από τους καλοκαιρινούς μήνες αποστέλλουμε είδη πρώτης ανάγκης και στο Αγαθονήσι.
Επίσης, με ένα crowdfunding με το οποίο συγκεντρώσαμε 1750 ευρώ από φίλους του Αρχιπελάγους, προσπαθούμε να καλύπτουμε έκτακτες ανάγκες, τόσο για την αγορά φαρμάκων και ειδών πρώτης ανάγκης, όσο και για την αγορά ακτοπλοϊκών εισιτηρίων σε οικογένειες προσφύγων που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα νησιά, καθώς δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν εισιτήρια.
Η θετική επίδραση της προσφυγικής κρίσης στην οικονομία
Πρέπει όμως να αναφέρουμε και μία άλλη πτυχή αυτής της ανθρωπιστικής κρίσης που συχνά αγνοείται. Ενώ τους τελευταίους μήνες πολλά λέγονται για τη βοήθεια που προσφέρεται στους πρόσφυγες από τους εθελοντές, τους φορείς αρωγής, τους δημόσιους και κοινοτικούς πόρους κλπ, λίγα λέγονται για τη σημαντική οικονομική στήριξη για την οικονομία των νησιών και όχι μόνο, που έχει προκαλέσει το πέρασμα των από 800.000 και πλέον προσφύγων, αλλά και των φορέων αρωγής, των εθελοντών κλπ. Έτσι μέσα στο χειμώνα υπάρχει πληρότητα ακόμα και σε ξενοδοχεία που υπολειτουργούν το καλοκαίρι. Εστιατόρια λειτουργούν με καταλόγους στα αραβικά, ενώ ακτοπλοϊκές εταιρείες, μεταφορικές εταιρείες, εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, ταξιδιωτικά πρακτορεία, ιδιώτες που ενοικιάζουν κτήρια, τεχνίτες και πάρα πολλοί άλλοι, ευημερούν άμεσα ή έμμεσα μέσα από την προσφυγική κρίση. Δεν θα έπρεπε λοιπόν να αποκρύπτεται και αυτή η πτυχή της ανθρωπιστικής κρίσης: το γεγονός δηλαδή ότι οι ροές και το δράμα αυτών των ταλαίπωρων συνανθρώπων μας, στηρίζει τελικά την οικονομία των νησιών.
Όποιες και να είναι όμως οι επιπτώσεις αυτής της κρίσης, το γεγονός είναι ότι μπροστά μας έχουμε ένα δύσκολο χειμώνα, τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουν όλοι αυτοί οι κατατρεγμένοι άνθρωποι στο Αιγαίο και στη δύσκολη πορεία τους προς τη βόρεια Ευρώπη, αλλά και όλοι εμείς που πρέπει να σταθούμε δίπλα τους. Η θετική πτυχή αυτής της κρίσης όμως είναι πραγματική αλληλεγγύη και ανθρωπιά– που παρά τις δυσκολίες, επί μήνες προσφέρουν χιλιάδες άνθρωποι από το υστέρημά τους. Η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά είναι δύο βασικά συστατικά που θα μας βοηθήσουν να ξεπεράσουμε και τη δική μας κρίση.
