Με εντατικούς ρυθμούς συνεχίζεται η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει το Αρχιπέλαγος εδώ και 3 μήνες από τη Σάμο για την ανάδειξη και προστασία του θαλάσσιου και χερσαίου φυσικού πλούτου του νησιού και τη σταδιακή εφαρμογή ανάλογων δράσεων και σε άλλες περιοχές του Αιγαίου.
Στο θαλάσσιο πεδίο η ερευνητική ομάδα, σε συνεργασία μη τη Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Σάμου και τη συμμετοχή πολλών φορέων του νησιού, έχει ξεκινήσει προκαταρκτική χαρτογράφηση των θαλασσίων λιβαδιών Ποσειδωνίας και των Υφάλων Ασβεστολιθικών Ροδοφυκών (τραγάνα). Πεδίο έρευνας αποτελεί, στη φάση αυτή, η νότια Σάμος και προς το παρόν εκτείνεται κατά μήκος του κόλπου Μαραθοκάμπου. Μέσα στον επόμενο μήνα η ερευνητική ομάδα του Αρχιπελάγους θα μεταβεί και σε άλλη περιοχή του Αιγαίου για ανάλογη προκαταρκτική χαρτογράφηση.
Μέσω ψηφιακού χαρτογραφικού συστήματος με τη χρήση υποβρύχιας κάμερας υψηλής ευκρίνειας, γίνεται απεικόνιση και εκτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης αυτών των σημαντικών ενδιαιτημάτων, ώστε να καθοριστούν αλιευτικά πεδία για τα σκάφη μέσης αλιείας (μηχανότρατες και γρι-γρι) μακριά από αυτά τα παραγωγικά και ευαίσθητα οικοσυστήματα.
Κατά τη διάρκεια της προκαταρκτικής χαρτογράφησης, το Αρχιπέλαγος βρισκόταν σε επικοινωνία με την Υδρογραφική Υπηρεσία Π.Ν, καθορίστηκαν συγκεκριμένα όρια απόστασης από την ακτή και το ερευνητικό σκάφος (3 ν.μ ) και εκδόθηκε σχετική προαγγελία για την ασφάλεια των ναυτιλομένων. Δυστυχώς, για άλλη μία φορά ορισμένες μηχανότρατες ενήργησαν κατά το δοκούν, παραβίασαν συστηματικά τις προαγγελίες και αψήφησαν την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Σε αυτό το περιβάλλον ασυδοσίας και αυθαιρεσίας, το Αρχιπέλαγος απάντησε με καταγγελία προς τις λιμενικές αρχές και κατατέθηκαν μηνύσεις.
Παράλληλα, σε ρηχότερα νερά της παράκτιας ζώνης οι ερευνητές πραγματοποιούν καθημερινά υποβρύχια βιολογική χαρτογράφηση της νότιας Σάμου με μέθοδο visual census, με στόχο την καταγραφή της θαλάσσιας βιοποικιλότητας της περιοχής, καθώς και των παραγόντων υποβάθμισης.
Στο χερσαίο πεδίο, η έρευνα επικεντρώνεται στην ερπετοπανίδα της Σάμου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον κοινό χαμαιλέοντα (Chameleo chameleon), το μοναδικό πληθυσμό του είδους που έχει απομείνει στην Ελλάδα. Ο κοινός χαμαιλέοντας, ο οποίος συναντάται στη Μάλτα, στη Σικελία, στη νότια Πορτογαλία και στη Σάμο, απειλείται άμεσα καθώς ο πληθυσμούς του είδους έχει μειωθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες λόγω της λαθρεμπορίας, της εκτεταμένης χρήσης φυτοφαρμάκων και της τουριστικής ανάπτυξης, που γίνεται χωρίς ουσιαστικό πλάνο αειφόρου διαχείρισης.
Η ερευνητική ομάδα αγρονομίας πραγματοποιεί μελέτη των συμβατικών καλλιεργειών και της χρήσης φυτοφαρμάκων. Στόχος μας είναι να πραγματοποιηθούν αναλύσεις χώματος, καρπών και φυλλώματος, καθώς και τελικών προϊόντων (λάδι, μέλι, κρασί κ.α) για τον εντοπισμό υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων και τις τραγικές επιπτώσεις αυτών για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Στο πεδίο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, παρά το φόρτο εργασίας, οι ερευνητές του Αρχιπελάγους πάντα βρίσκουν το χρόνο να πραγματοποιούν αφιλοκερδώς, μαθήματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Η ερευνητική βάση στην Ικαρία φιλοξενεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα μαθητές του νησιού για εκπαιδευτικά μαθήματα, ενώ στη Σάμο το Αρχιπέλαγος έχει ήδη κάνει μαθήματα σε συνεργασία με τον Ναυταθλητικό Όμιλο Καρλοβάσου, σε περισσότερους από 500 μαθητές δημοτικών σχολείων.
Τα μαθήματα επικεντρώνονται στην ανάδειξη του φυσικού πλούτου της Σάμου, στους παράγοντες περιβαλλοντικής υποβάθμισης του νησιού, καθώς και συζήτηση για το πώς μπορεί να συμβάλλει το πιο ζωντανό κομμάτι της σαμιώτικης κοινωνίας στην περιβαλλοντική προστασία του τόπου τους.
Αντικειμενικός μας στόχος είναι να καλύψουμε τα περισσότερα δημοτικά σχολεία της Σάμου μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς και να επεκταθεί η ενημέρωση το νέο σχολικό έτος στις υπόλοιπες βαθμίδες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τόσο στη Σάμο, αλλά και σε σχολεία της Χίου και των Δωδεκανήσων.
