Πραγματικά Πυρά
Καταστρέφουν τη Βιοποικιλότητα

Σύνοψη

Live Ammunition Threatening Biodiversity (1)Η εθνική μας κυριαρχία είναι ένα θέμα που μας απασχολεί ιδιαίτερα, όμως αντίστοιχη σημασία θα έπρεπε να δίνεται και στο θέμα της εθνικής μας ακεραιότητας. Η ανεξέλεγκτη χρήση πραγματικών πυρών από τις ένοπλες δυνάμεις, εκτός οργανωμένων πεδίων βολής, αποτελεί ένα χρόνιο πρόβλημα στην Ελλάδα που θέτει σε κίνδυνο τόσο τη βιοποικιλότητα όσο και τη δημόσια υγεία. Η ανεξέλεγκτη χρήση πραγματικών πυρών που γίνεται στο πλαίσιο στρατιωτικών ασκήσεων, χρησιμοποιεί ως πεδία βολής σημαντικά θαλάσσια και χερσαία οικοσυστήματα, περιοχές Natura 2000, αλιευτικά πεδία, τουριστικές περιοχές καθώς και καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Αυτή η αναίτια καταστροφή, όχι μόνο παραβιάζει διεθνείς συμβάσεις που έχει υπογράψει η Ελλάδα για την προστασία της φύσης, αλλά μας εκθέτει πολύπλευρα ως χώρα που αγοράζει πανάκριβα όπλα για να «αυτοβομβαρδίζεται» καταστρέφοντας προστατευόμενες περιοχές και είδη, και θέτοντας σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.

Με στόχο την αντιμετώπιση αυτού του σύνθετου προβλήματος, το Αρχιπέλαγος συνεργάζεται με εξειδικευμένους επιστήμονες από το Environmental Protection Clinic του Πανεπιστημίου Yale των ΗΠΑ, στο πλαίσιο της γενικότερης συνεργασίας που διατηρούμε τα τελευταία χρόνια. Ως αποτέλεσμα πρόσφατα ολοκληρώσαμε από κοινού μία προκαταρκτική μελέτη με θέμα τον περιορισμό των επιπτώσεων που προκαλούν οι ανεξέλεγκτες ασκήσεις των ενόπλων δυνάμεων χωρίς την ύπαρξη οργανωμένων πεδίων βολής, στα οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα και τη δημόσια υγεία. Πέραν από την τεκμηριωμένη νομική έρευνα, συγκεντρώθηκε ένας μεγάλος κατάλογος τοξικών ουσιών που διασκορπίζονται στο περιβάλλον κατά τη διάρκεια των βολών. Είναι άλλωστε γνωστό ότι η πλειοψηφία των όπλων που χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα προέρχονται από τις ΗΠΑ.

Συνεργάτες

Το Αρχιπέλαγος συνεργάζεται με τις τοπικές κοινότητες τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο καθώς και με ειδικούς επιστήμονες και δικηγόρους από την Κλινική Προστασίας του Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Yale, στις ΗΠΑ.

Τμήμα Περιβαλλοντικής Προστασίας

Live Ammunition Threatening Biodiversity (3)Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος και εκπρόσωπος του Environmental Protection Clinic του Yale, είχαν μία συνάντηση με στελέχη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος & Ενέργειας. Στόχος της συνάντησης ήταν η ενημέρωση της νέας πολιτικής ηγεσίας για το θέμα και η αναζήτηση κοινών πρωτοβουλιών, για την αντιμετώπιση αυτού του σύνθετου προβλήματος.

Η Ελλάδα λοιπόν, που τα προηγούμενα χρόνια ξόδεψε ασύλληπτα ποσά για την αγορά οπλικών συστημάτων και πολεμικού υλικού (και αντίστοιχα ασύλληπτα ποσά για τις σχετικές προμήθειες), δε φρόντισε το αυτονόητο: το πού και το πώς οι ένοπλες δυνάμεις θα εκπαιδεύονται σε αυτά τα συστήματα και το πώς διασφαλίζεται η υγεία των χειριστών τους, η δημόσια υγεία, αλλά και η προστασία των σημαντικών οικοσυστημάτων, όπου παράλογα συχνά λαβαίνουν χώρα οι στρατιωτικές ασκήσεις. Μάλιστα πολυάριθμα στιγμιότυπα από τις ασκήσεις (π.χ. video: 1, 2, 3) ανεβαίνουν από τους ίδιους τους στρατιωτικούς στο διαδίκτυο, συχνά σε πραγματικό σχεδόν χρόνο, διαθέσιμα για την ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου…

Live Ammunition Threatening Biodiversity (2)Αξιοσημείωτο είναι ότι οι χώρες που παράγουν και μας πωλούν αυτά τα όπλα, για σκοπούς εκπαίδευσης του δικού τους στρατού χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό εξομοιωτές, κάνοντας οικονομία και αποτρέποντας τη διασπορά των τοξικών χημικών, ενώ εμείς οι αγοραστές τους επιμένουμε να χρησιμοποιούμε αφειδώς τα πραγματικά πυρά.

Είναι επίσης κοινό μυστικό ότι όπλα αξίας χιλιάδων ή και εκατομμυρίων ευρώ, αντί να αποστέλλονται για αναγόμωση στις κατασκευαστικές εταιρείες, λίγο πριν τη λήξη τους χρησιμοποιούνται σε στρατιωτικές ασκήσεις, συντηρώντας έτσι το φαύλο κύκλο της εξοπλιστικής σπατάλης.

Η αντιμετώπιση αυτού σύνθετου αλλά και ευαίσθητου θέματος αποτελεί σημαντικό άξονα δράσης για το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος που για σχεδόν 20 χρόνια καταγράφει τη συχνότητα, την έκταση και τις επιπτώσεις αυτής της δραστηριότητας σε πολλές περιοχές των ελληνικών θαλασσών προσπαθώντας να αποτρέψει ανεξέλεγκτες βολές, εκτός θεσμοθετημένων πεδίων βολής, που θα προκαλέσουν καταστρεπτικές συνέπειες στην ελληνική φύση. Δυστυχώς όμως αυτό το ιδιαίτερα σοβαρό θέμα αποτελεί ακόμα «ταμπού» για τα ελληνικά δεδομένα, με αποτέλεσμα τόσο οι κρατικοί όσο και οι μη-κυβερνητικοί φορείς στην Ελλάδα να επιλέγουν να το αγνοούν.

Λίγα ενδεικτικά παραδείγματα:

- Σύμφωνα με επίσημη παραδοχή του ΓΕΝ το 2003 είχε γίνει χρήση 20.000 βλημάτων απεμπλουτισμένου ουρανίου σε θαλάσσιες και χερσαίες ασκήσεις στο Αιγαίο. Τα βλήματα αυτά αποτελούσαν δωρεά του αμερικάνικου στρατού, τα οποία σύμφωνα με δήλωση του ΓΕΝ τα χρησιμοποίησαν αγνοώντας την τεράστια επικινδυνότητα του υλικού (επικινδυνότητα όχι μόνο για τα οικοσυστήματα και τη δημόσια υγεία, αλλά ακόμα και για την υγεία των στρατιωτικών που τα χειρίστηκαν).

Live Ammunition Threatening Biodiversity (5)Εκατοντάδες νεοσσοί Μαυροπετρίτες βρίσκονταν στο Άνυδρο και το Πετροκάραβο την ημέρα της προγραμματισμένης άσκησης, χωρίς να μπορούν ακόμα να πετάξουν

Το 2005 ο Στρατός Ξηράς προγραμμάτιζε να υλοποιήσει Άσκηση Βολής με Πραγματικά Πυρά στις βραχονησίδες Άνυδρο και Πετροκάραβο βόρεια της Πάτμου, που αποτελούν περιοχές Natura 2000 και μέρος Μόνιμου Καταφυγίου Άγριας Ζωής. Οι βραχονησίδες αυτές διατηρούν ιδιαίτερη περιβαλλοντική σημασία, ως αποικία όπου αναπαράγονται εκατοντάδες γεράκια (Μαυροπετρίτες), ενώ εκεί βρίσκουν καταφύγιο μεσογειακές φώκιες και πολλά άλλα σπάνια είδη. Έπειτα από παρέμβαση του Αρχιπελάγους η άσκηση ακυρώθηκε, το θέμα πήγε στη Βουλή και το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης για πρώτη φορά πήρε Απόφαση Διαρκούς Ισχύος να λαβαίνει τα απαραίτητα μέτρα έτσι ώστε να σταματήσουν να υλοποιούνται ασκήσεις βολής με πραγματικά πυρά σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές.

Τα αντίστοιχα περιστατικά είναι δυστυχώς πολυάριθμα όπως είναι και οι σχετικές παρεμβάσεις μας στο Υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Δυστυχώς όμως, η διαταγή διαρκούς ισχύος στην ουσία δεν τηρείται, ενώ τόσο το Αρχιπέλαγος όσο και τοπικές κοινωνίες σε πολλές περιοχές της νησιωτικής κυρίως Ελλάδας καταλήγουν να τρέχουν πίσω από το πρόβλημα κάθε φορά που ανακοινώνεται άσκηση εκτός οργανωμένων πεδίων βολής.

Live Ammunition Threatening Biodiversity (6)Εξαίρεση αποτελεί το Πολεμικό Ναυτικό και η Υδρογραφική Υπηρεσία (που έχει την ευθύνη των περιοχών των ναυτικών ασκήσεων), οι οποίοι σε συνεργασία με εξειδικευμένους φορείς, μεταξύ των οποίων και με το Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος, έχουν εκδώσει ένα διαβαθμισμένο έγγραφο για τα πληρώματα των πολεμικών πλοίων σχετικά με τις περιοχές που πρέπει να υπάρχει αυξημένη προσοχή λόγω της παρουσίας θαλάσσιων θηλαστικών, καθώς και τις συχνότητες που θα πρέπει να αποφεύγονται από τα ηχοβολιστικά υψηλών συχνοτήτων.

Το πρόβλημα των ανεξέλεγκτων βολών εστιάζεται σε μεγάλο βαθμό στο κεντρικό και αν. Αιγαίο και πέραν από τις Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις το πρόβλημα προκαλείται κατά μεγάλο μέρος και από τη δραστηριότητα του Τουρκικού πολεμικού ναυτικού. Δεν μπορούμε όμως να αντιδράσουμε για το θέμα αυτό, εάν δεν εξασφαλίσουμε ότι η Ελλάδα τηρεί τις σχετικές της υποχρεώσεις έναντι του ΝΑΤΟ και της διεθνούς νομοθεσίας για τη σωστή χρήση των πραγματικών πυρών κατά τη διάρκεια των ασκήσεων.

Σε μία εποχή που στην Ελλάδα γίνεται μία μεγάλη προσπάθεια να αλλάξουν τα κακώς κείμενα σε όλα τα επίπεδα που μας έφεραν στην κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα, είναι καιρός να επιλύσουμε και αυτό το χρόνιο πρόβλημα, που με τεράστιο οικονομικό κόστος απειλεί και υποβαθμίζει την εθνική μας ακεραιότητα, τους φυσικούς μας πόρους αλλά και την υγεία όλων μας.

Τελευταία Νέα

Naftilos
Τα τελευταία δύο 24ωρα (Δευτέρα 23/05/22 και Τρίτη 24/05/2022) το πλήρωμα του σκάφους «Ναυτίλος» του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» κατέγραψε εκατοντάδες ισχυρές εκρήξεις στη θαλάσσια ζώνη του βορειοανατολικού Αιγαίου, οι οποίες εκτιμάμε ότι προέρχονται από ασκήσεις του Τουρκικού πολεμικού ναυτικού, νότια της Σμύρνης. Η ευρύτερη περιοχή του ΒΑ Αιγαίου στηρίζει σημαντικό μέρος της παγκόσμιας φυσικής
Σήμερα, 26/02/2013, ξεκίνησε προγραμματισμένη στρατιωτική άσκηση στη ΒΔ Χίο, η οποία απειλεί για άλλη μια φορά με εκτεταμένη περιβαλλοντική καταστροφή και γενική υποβάθμιση την πρόσφατα κατεστραμμένη χερσαία περιοχή του νησιού και τα ήδη επιβαρυμένα αλιευτικά πεδία της περιοχής. Έπειτα από την καταστροφή των δασών και του χερσαίου φυσικού πλούτου της Χίου που προκλήθηκε από τις
Μεγάλη οικονομική ζημιά για τους αλιείς Χίου και Ψαρών Με εκτεταμένη περιβαλλοντική καταστροφή και γενική υποβάθμιση απειλούνται για άλλη μια φορά τα ήδη επιβαρυμένα αλιευτικά πεδία στη ΒΔ Χίο. Αυτή τη φορά, η προγραμματισμένη στρατιωτική άσκηση από χερσαίες μονάδες του στρατού με πραγματικά πυρά στην περιοχή του Μελανιούς, μεταξύ 24 Ιανουαρίου – 10 Φεβρουαρίου, θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα
Το κοινό ενδιαφέρον για το θαλάσσιο περιβάλλον και την προστασία των κητωδών που ζουν στις ελληνικές θάλασσες οδήγησε στη συνεργασία ανάμεσα στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ και την Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ). Το ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ είχε επισημάνει ήδη από το 2008 με επίσημες αναφορές προς την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων τις
Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ), κ. Πάνος Μπεγλίτης απέστειλε επιστολή στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος” με αφορμή τη στρατιωτική άσκηση στη Χίο και τις γενικευμένες αντιδράσεις που προκλήθηκαν από την περιβαλλοντική καταστροφή στο ΒΔ τμήμα του νησιού. Ο κ. Πάνος Μπεγλίτης εκφράζει την πρόθεση του ΥΠΕΘΑ να συνεργαστεί με τις τοπικές κοινωνίες και τους φορείς για ευαίσθητα θέματα,
Κινητοποίηση κατοίκων και αλιέων οργανώνεται την Πέμπτη στη Χίο για να σταματήσει η στρατιωτική άσκηση που ξεκίνησε τη Δευτέρα στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού. Η ανεξέλεγκτη χρήση πραγματικών πυρών από βαρέα πυροβόλα όπλα στη θαλάσσια ζώνη σε μη οριοθετημένο πεδίο βολής και χωρίς καμία προειδοποίηση προς τους κατοίκους έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση, εκτεταμένη περιβαλλοντική καταστροφή και γενική υποβάθμιση
Με εκτεταμένη περιβαλλοντική καταστροφή και γενική υποβάθμιση απειλούνται τα ήδη επιβαρυμένα αλιευτικά πεδία στη ΒΔ Χίο. Αιτία η στρατιωτική άσκηση με τη χρήση βαρέων πυροβόλων όπλων και πραγματικά πυρά που ξεκίνησε σήμερα το πρωί – 11/4/2011 – , στην περιοχή Σιδηρούντα, της ΒΔ Χίου, από χερσαίες μονάδες του στρατού ξηράς. Η άσκηση γίνεται από τη στεριά με στόχους στη
Έπειτα από παρέμβαση του Αρχιπελάγους, το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης, για πρώτη φορά πήρε απόφαση να λαβαίνει τα απαραίτητα μέτρα έτσι ώστε να σταματήσουν να υλοποιούνται ασκήσεις βολής με πραγματικά πυρά σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές. Η απόφαση αυτή ήταν αποτέλεσμα της δράσης του Αρχιπελάγους στα τέλη Σεπτεμβρίου, για την ακύρωση προγραμματισμένης άσκησης βολής στις προστατευόμενες βραχονησίδες
Στις 27 και 28/9/05 ο Στρατός Ξηράς προγραμμάτιζε να υλοποιήσει Ασκηση Βολής με Πραγματικά Πυρά στις βραχονησίδες Ανυδρο και Πετροκάραβο (βόρεια της νήσου Πάτμου).Οι βραχονησίδες αυτές αποτελούν μέρος του Μόνιμου Καταφυγίου Αγριας Ζωής, Συμπλέγματος Νησίδων Αρκιών-Πάτμου, το οποίο δημιουργήθηκε έπειτα από έρευνα και ενέργειες της περιβαλλοντικής οργάνωσης Αρχιπέλαγος Αιγαίου. Στηρίζουν πληθυσμούς προστατευόμενα είδη προτεραιότητας όπως
TOP