Η Ψέριμος είναι ένα μικρό νησί ανάμεσα στην Κω και την Κάλυμνο, 4,5 μίλια από τα μικρασιατικά παράλια όπου ο εναπομείναν μόνιμος πληθυσμός ανέρχεται στους 25 περίπου κατοίκους. Η Ψέριμος είναι ένα μικρό διαμάντι του Αιγαίου με γόνιμη γη και έως πρόσφατα παραγωγική θάλασσα. Αποτελεί όμως ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα της απαξίωσης από την πολιτεία και των επί χρόνια καταστροφικών και συνάμα υποκριτικών πολιτικών. Στην Ψέριμο, πέρα από τις ολιγόωρες εκδρομές των πολιτικών που φωτογραφίζονται με τους εναπομείναντες κατοίκους, δίνουν υποσχέσεις μπροστά στις κάμερες και έπειτα εξαφανίζονται, ακόμα και οι πιο απλές και αυτονόητες υποσχέσεις δεν γίνονται πράξη.
Πριν από λίγες δεκαετίες ο πληθυσμός του νησιού κυμαινόταν ανάμεσα στους 350 – 500 κατοίκους, ενώ στο μικρό δημοτικό σχολείο φοιτούσαν έως και 130 μαθητές. Χωρίς όμως να μπορούν καν να ολοκληρώσουν τη φοίτηση στο σχολείο και με μηδενικές υποδομές από την πολιτεία, οι περισσότεροι κάτοικοι σταδιακά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το νησί.
Η παντελής έλλειψη διαχείρισης των θαλάσσιων πόρων που αποτελούσαν την κύρια πηγή εσόδων για τους Ψεριμιώτες, κατέστρεψε τις πηγές εσόδων τους από τη θάλασσα. Η μονάδα κεραμοποιίας του νησιού, η οποία αξιοποιούσε τον εξαιρετικής ποιότητας άργιλο της Ψερίμου προσέφερε σημαντικές θέσεις εργασίας, παράγοντας ένα ποιοτικό προϊόν, εξαγώγιμο στα άλλα νησιά του Αιγαίου. Όμως και αυτή έκλεισε χωρίς να προκαλέσει κανένα ουσιαστικό ενδιαφέρον στους ευαίσθητους πολιτικούς που κόπτονται για τα μικρά νησιά της παραμεθορίου.
Σήμερα, τέλος Αυγούστου, σε αυτό το όμορφο νησί του νοτιοανατολικού Αιγαίου οι λίγοι εναπομείναντες κάτοικοι προσπαθούν να επιβιώσουν με πόρους που προέρχονται από τον τουρισμό. Όμως στο νησί αυτό, το σύστημα αυτοδιοίκησης δεν τους έχει αφήσει ούτε καν μία δομή κοινότητας, για να μπορούν να έχουν μία αυτοδιαχείριση έστω και για τις πιο βασικές ανάγκες του τόπου τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι ο μοναδικός υπάλληλος που έχει διοριστεί από το δήμο Καλύμνου για τη συλλογή των απορριμμάτων στο νησί, παραμένει εδώ και μήνες απλήρωτος, ενώ το όχημα για την συλλογή των απορριμμάτων έχει αδρανοποιηθεί εδώ και καιρό τώρα λόγω βλάβης. Ως αποτέλεσμα το άρωμα φασκόμηλου, ρίγανης και θυμαριού που χαρακτηρίζει το νησί υπερκαλύπτεται αυτές τις μέρες από τα σκουπίδια που παραμένουν για πολλές ημέρες εκτεθειμένα στον ήλιο και από την θλιβερή εικόνα διάσπαρτων πλαστικών και απορριμμάτων.
Παρόλα αυτά, η Ψέριμος παραμένει ένα ξεχωριστό διαμάντι του Αιγαίου όπου θα βρει κανείς ποιοτικό φαγητό και όμορφες παραλίες και ακτές – από αυτά άλλωστε προέρχονται οι λίγοι πόροι με τους οποίους θα επιβιώσουν οι 25 περίπου εναπομείναντες κάτοικοι τον ερχόμενο χειμώνα έως και την άνοιξη. Η τοπική κοινωνία συνεχίζει να προσπαθεί να επιβιώνει στο νησί κόντρα σε όλους αυτούς που επιμένουν να απαξιώνουν και να οδηγούν στην ερημοποίηση τα μικρά διαμάντια του Αιγαίου, η πρόσφατη ιστορία των οποίων αποδεικνύει ότι έχουν τις προδιαγραφές να είναι πραγματικά βιώσιμα και αυτάρκη.
Κλείνοντας να τονίσουμε ότι, το νησί συνεχίζει να προσφέρει όμορφες γωνίες φωτογράφισης για πολιτικούς από όλο το πολιτικό φάσμα και κυρίως για τους κυβερνώντες, εάν θέλουν να συνοδέψουν λίγα ακόμα ευχολόγια ή βαρύγδουπες ανακοινώσεις για την ελληνική παραμεθόριο.
Για το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος
Θοδωρής Τσιμπίδης
Διαβάστε ένα σχετικό άρθρο του Θοδωρή Τσιμπίδη
Η Απαξίωση των Ελληνικών Νησιών: Η ιστορία μιας καταστροφής – από την αυτονομία στην απόλυτη εξάρτηση
