Στις 26 Οκτωβρίου ολοκληρώθηκε στις Σέρρες το 20ο Συνέδριο του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων (ΠΑΝΔΟΙΚΟ) με θέμα: «Φυσικό Περιβάλλον – Φορείς Διαχείρισης – Δημόσια Διοίκηση». Το Αρχιπέλαγος, Ι.Θ.Α.Π.Ε.Α εκπροσωπήθηκε στο Συνέδριο από τον Διευθυντή της Οργάνωσης, Θοδωρή Τσιμπίδη και από την Υδροβιολόγο, Αναστασία Μήλιου, η οποία και πραγματοποίησε εισήγηση με αντικείμενο τις Μη αστικές παράκτιες ζώνες και τα θαλάσσια πάρκα. Μία εισήγηση που αποτέλεσε πηγή ποικίλων συζητήσεων, τόσο στην αίθουσα, όσο και στους διαδρόμους του Συνεδρίου, έδωσε μία πολύ δυσάρεστη αλλά ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης των ελληνικών θαλασσών, ενώ πρότεινε συγκεκριμένες – ριζοσπαστικές για ορισμένους – λύσεις. Παράλληλα, προσέλκυσε το ενδιαφέρον του Τύπου (φύλλο Καθημερινής, 28-10-08), που αφιέρωσε σημαντικό τμήμα για να φιλοξενήσει τα θέματα και τις σκέψεις που τέθηκαν επί τάπητος από την κ. Μήλιου.

Στην παρουσίαση της έγινε καταρχήν εκτενής αναφορά στην περιβαλλοντική μοναδικότητα των ελληνικών θαλασσών και των ιδιαίτερων οικοσυστημάτων που τις στηρίζουν. Αναδείχθηκε εκ νέου η σημασία των ιδιαίτερων οικοσυστημάτων που στηρίζουν τις θάλασσές μας με κύριες αναφορές στα θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας, στους υφάλους ασβεστολιθικών ροδοφυκών (τραγάνες) και στους παράγοντες περιβαλλοντικής απειλής που αντιμετωπίζουν.

Όπως υπογραμμίστηκε από την κ. Μήλιου, Συντονίστρια Επιστημονικής Έρευνας & Δράσεων Προστασίας του Αρχιπελάγους, η ανάγκη θεσμοθέτησης θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών συνιστά προαπαιτούμενο για την προστασία της θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας. Ωστόσο, η χαρτογράφηση και θεσμοθέτηση αυτή καθ’ αυτή, θαλάσσιων ζωνών προστασίας δεν εξασφαλίζει τα επιθυμητά αποτελέσματα, αν οι επίσημοι φορείς και οι τοπικές κοινωνίες που άμεσα και έμμεσα στηρίζουν το εγχείρημα δεν πράττουν τα δέοντα για την ουσιαστική διαχείρισή τους. Στο σημείο αυτό παρατέθηκε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ατυχούς και ανεπαρκούς εφαρμογής, τα θαλάσσια πάρκα της Ζακύνθου και των Βορείων Σποράδων αντίστοιχα.

Ως διέξοδος από τη διαρκή υποβάθμιση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, προτάθηκαν από την κ. Μήλιου λύσεις βασιζόμενες στη διεθνή εμπειρία, με άξονα την ορθή διαχειριστική πολιτική και την προστασία των ειδών στο σύνολο τους και όχι μεμονωμένα. Παράλληλα, δόθηκε  έμφαση στη ανάγκη διακρατικών συνεργασιών στο Ιόνιο και στο Αιγαίο για τη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων και παρουσιάστηκε η προεργασία του Αρχιπελάγους για τη δημιουργία του Εθνικού Πάρκου Βορείου Δωδεκανήσου και η επικείμενη δράση βιολογικής χαρτογράφησης στη Σάμο για τον μετέπειτα καθορισμό αλιευτικών πεδίων.

Αν και ακολούθησαν άκρως ενδιαφέρουσες και αξιόλογες εισηγήσεις, δυστυχώς η έλλειψη απολογισμού, ο μη καθορισμός στόχων και η απουσία αυτοκριτικής – για τα μέχρι τώρα πεπραγμένα των Οικολογικών Οργανώσεων, αποτέλεσαν στοιχεία που χρωμάτισαν αρνητικά το 20ο Συνέδριο του ΠΑΝΔΟΙΚΟ.
Το γεγονός, ωστόσο που γεννά αισιοδοξία ήταν η αυξημένη συμμετοχή και το έντονο ενδιαφέρον του κόσμου για τα περιβαλλοντικά ζητήματα που τέθηκαν, και η πεποίθηση που σταδιακά γίνεται και συνείδηση για τη σημασία που έχει η συλλογική παρέμβαση μέσω της ανάπτυξης της Κοινωνίας των Πολιτών.

Το Αρχιπέλαγος, Ι.Θ.Α.Π.Ε.Α θα συνεχίζει να στηρίζει τις πρωτοβουλίες πολιτών για τη δημιουργία μικρών πυρήνων περιβαλλοντικών δράσεων ανά την Ελλάδα. Θεωρούμε πως η κοινωνική αφύπνιση και η ουσιαστική δραστηριοποίηση αποτελεί μονόδρομο για την αναστροφή της ζοφερής κατάστασης που χαρακτηρίζει τις θάλασσές μας και τα οικοσυστήματα που τις στηρίζουν.